انواع بازی فکری و مزایای آنها برای تقویت ذهن و روابط اجتماعی
به گزارش مجله بای بلاگ، بازی فکری هم فال است و هم تماشا. لحظات مان را شاد و مفرح می نماید و از طرفی مغزمان را هم ورزش می دهد و برای تقویت ذهن و تقویت حافظه مفید است. در این مقاله درباره انواع بازی فکری و مزایای مختلفی که برای تقویت مهارت های ذهنی و اجتماعی شما دارند گفته ایم.
به گزارش خبرنگاران به نقل از چطور،
از سن و سال ما که دیگر گذشته است؛ حتما این جمله اشتباه و آشنا را شنیده اید و شاید هم متاسفانه در دسته افرادی هستید که از آن استفاده می نمایند. این جمله که پر است از انرژی های منفی و مخرب می تواند، زندگی تان را به دره رکود و رخوت بکشاند. براساس کدام قانون و تفکر منطقی، عظیمسالان نباید بعضی از کارهایی را که سراسر فایده است، انجام دهند؟ مثلا بازی کردن، آن هم بازی فکری یکی از مواردی است که پیر و جوان نمی شناسد.
مزایای بازی فکری چیست؟
بازی های فکری عموما باعث می شوند تا در ذهن خود برنامه ریزی کنید، نقشه بکشید و کوشش کنید، اطلاعاتی را به خاطر بسپارید که در شکست دادن حریفان به یاری تان می آیند. وقتی که از مغزتان به اندازه کافی کار بکشید، از پیری و اختلالات حافظه و… دور خواهید ماند. هدف از انجام بازی فکری، بهبود حافظه، قدرت تفکر، افزایش سرعت انتقال و تقویت مهارت های شناختی است.
شاید بپرسید مهارت های شناختی چیست؟ مهارت های شناختی همان مهارت هایی است که باید برای پردازش افکارتان داشته باشید. به عبارت ساده تر، توانایی هایی که در یادگیری و حل مسأله به یاری تان می آیند. چه کودک باشید و چه عظیمسال، برای بهتر زندگی کردن باید دائما فکر کنید و تصمیم بگیرید. پس چه خوب که به یاری روش هایی مانند استفاده از بازی فکری به مغزتان یاری کنید.
مزایای بازی فکری چیست؟
اگر سلول های مغزی به فعالیت کردن، تشویق نشوند، استدلال ننمایند و به دنبال حل مسائل و برطرف چالش های گوناگون نباشند، کارایی خود را از دست خواهند داد. اما به یاری بازی فکری می توان مغز را تمرین داد و قبراق نگه داشت. از جمله مزایای بازی فکری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تقویت حافظه؛
- افزایش سرعت انتقال؛
- افزایش سرعت تفکر؛
- افزایش مهارت های شناختی؛
- افزایش سطح تمرکز؛
- افزایش مهارت استقلال در تفکر و برنامه ریزی.
بازی های فکری، انواع و اقسامی دارد. اگر قبول دارید که بازی فکری ، پیر و جوان نمی شناسد و همه از مزایای آن سود می برند، در ادامه به تعدادی از انواع بازی فکری توجه کنید:
انواع بازی فکری را بشناسید
بازی فکری انواع مختلفی دارد که هر یک به تقویت مهارت ها و توانایی های تعیینی می پردازند. به طور کلی می توان چند دسته بندی برای آن در نظر گرفت:
- بازی با کارت؛
- بازی های رومیزی؛
- بازی با طرح تست هوش، معما؛
- بازی های ساختنی.
1. بازی فکری با کارت
بازی های کارتی، معمولا شامل تعدادی کارت هستند که دو یا چند نفر با هم برای رسیدن به نتیجه ای خاص رقابت می نمایند. دبلنا، مونوپولی و… از جمله بازی های کارتی هستند. انواع و اقسام دیگر آن را هم قطعا خودتان می شناسید. به نظر شما مزایای بازی های کارتی چیست؟
افزایش صمیمیت و ارتباطات
- این روزها فناوری به همه زمینه های زندگی مان وارد شده است. حتی بازی های موبایلی و رایانه ای هم جای خود را به بازی های شاد و مفیدی داده است که قدیم ترها در دورهمی ها انجام می دادیم. بازی های کارتی به شما یاری می نمایند تا در جمع های محبت آمیز و خانوادگی به هم نزدیک تر شوید، بیشتر با هم صحبت کنید و یخ جمع را بشکنید. بازی های کارتی عموما گروهی هستند و همین باعث می گردد که افراد، تلفن های همراه شان را کنار بگذارند و با هم در گفت وگو و ارتباط بیشتری قرار بگیرند.
امکان بازی کردن برای همه گروه های سنی
- یکی از مزایای درخشان بازی های کارتی، این است که همه افراد در گروه های سنی مختلف و با توانمندی های گوناگون می توانند در آن شرکت نمایند. شاید بپرسید که منظور از توانمندی های مختلف چیست و چرا همه گروه های سنی می توانند در آنها شرکت نمایند. در درجه اول باید گفت که بازی های کارتی بیشتر مبتنی بر شانس هستند و با اینکه احتیاج به فکر کردن و به کارگیری حافظه دارند، آن قدر پیچیده نیستند که فقط کسانی از عهده آنها برآیند که بسیار باهوش و زرنگ هستند. پس جای نگرانی و خجالت برای بازی کردن وجود ندارد. نترسید و به جنبه نشاط و تفریح بازی فکر کنید تا به طور غیرمستقیم، مغزتان را هم نرمشی داده باشید.
امکان بازی کردن برای افراد با توانایی های مختلف
- به واسطه شکل و شمایل بازی، امکان مشارکت افرادی که از نظر جسمی هم محدودیت و معلولیت دارند کاملا وجود دارد. اگر بخواهید با دوستان یا اعضای خانواده تان برنامه ای مفرح بگذارید و مثلا تنیس، والیبال یا بازی های حرکتی انجام بدهید شاید عزیزان تان که معلولیت و محدودیت جسمی دارند، قادر به شرکت در بازی نباشند. اما با وجود بازی های کارتی، تقریبا همه با توانمندی های مختلف هوشی و جسمی می توانند شرکت نمایند و لذت ببرند.
تقویت حافظه
- بازی های کارتی، تمرینات ذهنی بسیار خوبی هم هستند. همان طور که گفته شد، بازی های کارتی سخت نیستند ولی برای انجام آنها باید استراتژی خاصی انتخاب کرد و با محاسبه یا آنالیز شرایط سریع تصمیم گیری کرد. علاوه بر اینها، در بعضی از انواع بازی های فکری ضروری است تا رفتار بازیکنان دیگر را زیر نظر بگیرید و به فرایند بازی به دقت توجه کنید. پیروزیت در این قسمت از بازی، احتیاجمند به کارگیری حافظه است. همه اینها یعنی مغزتان در حال تمرینِ تمرکز و تقویت دقت است.
2. بازی فکری رو میزی
بازی فکری رومیزی هم همان بازی های معروفی هستند که به صورت یک صفحه بازی رو میزی طراحی شده، دو یا چند نفر را به خود مشغول می نماید. شطرنج که معرف حضور همگان است و از نمونه های دیگر می توان به تخته نرد و مِنچ و… اشاره نمود. این بازی ها هم مزایایی دارند که هم در شما حس و حال خوبی ایجاد می نمایند و هم برای مغزتان مفید هستند:
ایجاد شادی و نشاط
- وقتی با اعضای خانواده، مشغول بازی های فکری مانند تخته می شوید، لحظات تان پر از خنده و نشاط می گردد. خندیدن در مغز ، هورمون اندورفین(endorphin) ترشح می نماید یعنی هورمونی که نشاط و شادمانی در شما به وجود می آورد. خندیدن و در کنار هم بودن هم اعتماد، همراهی و هم دردی میان افراد خانواده و دوستان را بیشتر می نماید.
تقویت مهارت های شناختی
- بازی های فکری با تخته منجر به تقویت مهارت های شناختی می شوند. همان طور که قبلا هم اشاره شد، حل مسأله یکی از مهارت های شناختی است. بازی با کارت به تقویت بخش هایی از مغز مانند: هیپوکامپ و قشر پیش پیشانی یاری شایانی می نماید. این بخش های مغز مسئول مدیریت افکار پیچیده و شکل دادن به حافظه هستند به همین خاطر با بازی های فکری مانند تخته نرد می توان به تقویت مغز یاری کرد.
جلوگیری از مسائل ناشی از کهولت سن
- بازی های فکری به حفظ توانمندی شناختی در افراد مسن هم یاری زیادی می نمایند یکی دیگر از مزایای بازی فکری با تخته، کاهش خطر ابتلا به زوال عقل و آلزایمر است. به دلیل اینکه با بازی های تخته ای مانند شطرنج، مدام احتیاج به فکر کردن و درگیرسازی مغز با فرایند بازی وجود دارد. مغز فعال و قوی، کمتر در معرض از دست دادن توانایی هایش قرار می گیرد.
تنظیم فشار خون و ایجاد آرامش
- بازی کردن یک فعالیت مفرح است و حین انجام آن، بدن آرامش بیشتری پیدا می نماید. برای مثال ترشح اندورفین که ناشی از آرامش و نشاط بازی است، ماهیچه ها را در حالت آرام تری نگه می دارد و به بهبود گردش خون در بدن هم یاری می نماید. بهبود شرایط گردش خون در بدن باعث متعادل نگه داشتن فشار خون می گردد.
کاهش تنش و استرس
- بعضی از پژوهش ها در حوزه بازی نشان می دهد که افراد زیادی برای کاهش استرس ها و فشارهای مختلف به بازی کردن روی می آورند. در تحقیقی تعیین شد که 64 درصد از شرکت نمایندگان در پژوهش از بازی فکری برای کاهش تنش های روزانه خود بهره می برند.
3. بازی فکری با طرح تست هوش، معما
بعضی از انواع بازی فکری هم با حل کردن معماها و پاسخ دادن به تست هوش همراه هستند. در بازی های معمایی و توأم با تست هوش، مغز و ذهن بیشتر استفاده می گردد. در این نوع بازی ها برای پیروزی احتیاج به فکر کردن وجود دارد. دیگر خبری از شانس و اقبال نیست. بلکه فرد باید تمام کوشش خود را به کار بگیرد تا به پاسخ صحیح دست پیدا کند.
تمرین ایجاد ارتباطات مؤثر
- بازی های معمایی و تست هوش ها معمولا به صورت گروهی انجام می شوند. همین موضوع می تواند به تقویت مهارت های افراد در بهبود بخشیدن به ارتباطات اجتماعی شان یاری کند. زمانی که شما با هم گروهی های خود در تعامل و ارتباط قرار می گیرید، در واقع، در حال تمرین کردن هم فکری، ارتباط مؤثر برقرار کردن با دیگران و سازگاری با جمع هم هستید.
یادگیری و تمرین تفکر حل مسأله
- بازی فکری در قالب معما و تست هوش، دستاوردهای فراوانی برای تان به همراه خواهد داشت. تقویت قدرت تصمیم گیری، افزایش میزان صبر و حوصله و توانایی سازماندهی و منظم کردن افکار از جمله رهاوردهای بازی های فکری به این سبک است. بازی های معمایی به شما یاد می دهند که چطور یک مسأله را به بخش های کوچک تر تقسیم کنید تا قابلیت آنالیز ابعاد مختلف آن میسر گردد. تقویت تفکر انتقادی هم از مزیت های درخشان بازی های معمایی است. از این نترسید که شاید از عهده این بازی ها برنیایید. خجالت را کنار بگذارید و روی توانایی های سلول های خاکستری تان بیشتر حساب کنید.
افزایش ضریب هوشی
- تحقیقات نشان داده است که حل کردن معماها و بازی های فکری که با هوش سر و کار دارند باعث افزایش بهره یا ضریب هوشی (IQ) می گردد. علت این است که معماها، شما را به سمت تفکر و استدلال راهنمایی می نمایند. برای حل مسائلی که در این نوع از بازی ها مطرح می گردد، احتیاج به استفاده از معلومات عمومی در کنار بهره مندی از حافظه، منطق و توانایی حل مسأله وجود دارد. در نتیجه مغز ورزیده تر و کارکشته تر می گردد.
تقویت قوه تحلیل و استدلال
- وقتی به حل معما و تست هوش می پردازید باید از منطق خود استفاده نموده و موضوع را برای خود استدلال کنید. در نتیجه تمرکزتان افزایش پیدا می نماید و ضروری است با روش های تحلیلی و منطقی مختلف به نتیجه برسید. در این صورت، ذهنی فعال تر خواهید داشت که یاد می گیرد برای حل مسائل خود از تفکر استراتژیک استفاده کند.
4. بازی های ساختنی
احتمال اینکه فکر کنید، بازی های ساختنی مختص بچه ها است بسیار زیاد است. اما دوست عزیز! چنین چیزی به هیچ وجه صحیح نیست. همانطور که در موارد قبلی خواندید، بازی کردن آن هم از نوع فکری، برای همه افراد در طیف های سنی مختلف مفید است. بازی های ساختنی هم همین طور هستند. مثلا ساخت پازل ها، مدل ها و… می تواند مزایای مختلفی از جمله موارد زیر را برای عظیم و کوچک به همراه داشته باشد:
افزایش دقت
- بازی های ساختنی، توجه به جزئیات و دقت را در شما افزایش می دهند. وقتی قرار است یک پازل 2هزار قطعه را بسازید باید به قطعات مختلف نگاهی دقیق داشته باشید و مثلا به شکل قطعه ها، رنگ شان، ابعادشان و… دقیق توجه کنید. تشخیص تفاوت ها میان قطعات مختلف باعث می گردد که به فرد دقیق تری بدل شوید و این دقت در زندگی روزانه، ارتباطات و کارتان هم بسیار مفید خواهد بود. بچه ها هم با انجام این بازی ها، بادقت تر با مسائل مختلف رو به رو خواهند شد.
افزایش اعتماد به نفس
- بازی های ساختنی هم برای کاهش استرس ها بسیار مفید هستند. در هنگام بازی کردن، مغز از حالت فشار و تنش به حالتی مشابه رویا دیدن فرو می رود. این تغییر حالت مغزی از هوشیاری فعال به هوشیاری ناخودآگاه، استرس را کاهش می دهد، خلق وخو را بهبود می بخشد و اعتماد به نفس را هم بیشتر می نماید.
خوش خلقی و بهبود روحیه
- بازی های ساختنی به ترشح هورمون دوپامین در مغز یاری می نمایند. دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که در بهبود اخلاق و حال و هوای تان نقش دارد. دوپامین علاوه بر ایجاد خوش بینی در شما، تمرکز، انگیزه و حافظه را هم زیاد می نماید. هر وقت که یک بازی ساختنی را با پیروزیت به سرانجام می رسانید، در مغز دوپامین ترشح می گردد. ترشح دوپامین، راهی است که مغز برای سپاس گزاری از شما بابت دستاوردهای مختلف در اختیارتان می گذارد.
تقویت استدلال دیداری
- برای پیروزیت در بازی های ساختنی باید در قطعات مختلف بازی، پازل یا…، دقیق شوید. این دقت نظر، استدلال بصری یا دیداری را افزایش می دهد. هر چقدر که توانایی استدلال دیداری تان بیشتر باشد در انجام بعضی از امورات روزانه پیروز تر عمل خواهید کرد. مثلا در پارک کردن خودرو و رانندگی، در خواندن نقشه و مسیریابی و…، بهتر عمل خواهید کرد.
در آخر
بازی های فکری با یک تیر، چندین و چند نشان را هدف می گیرند. با وجود آنها هم مهمانی ها و دورهمی های تان خوش تر و شادتر خواهد گذشت، هم از مغزتان استفاده بهتری می کنید و هم از فشار و استرس های رنگارنگ نجات پیدا خواهید کرد. پس اهمیت بازی کردن را دست کم نگیرید. بازی های فکری متنوعی در بازار وجود دارند که دست تان را در انتخاب کاملا باز می گذارند. انتخاب با شما است. بهتر است سریع تر دست به کار شوید برای روزهایی که فشار کار و زندگی، فکرتان را خسته و روح تان را مشوش می نماید، یک عدد بازی فکری تهیه کنید و در منزل به انجام آن بپردازید، با خانواده و فرزندان تان بازی کنید و مهمانی های محبت آمیز و خانوادگی تان را گرم و دوست داشتنی برگزار کنید.
منبع: جام جم آنلاینmahsanblog.ir: مهسان بلاگ | سیستم مدیریت محتوای مهسان
1com.ir: مجله کامپیوتر | مجله کاربردی فناوری در صنعت گردشگری
heevblog.ir: هیو بلاگ | سیستم مدیریت محتوای هیو بلاگ
dabiblog.ir: دَبی بلاگ، سیستم مدیریت محتوای دَبی
persinablog.ir: پرسینا بلاگ، سیستم مدیریت محتوا پرسینا