تارونه های بر آب رفته - مجله بای بلاگ

به گزارش خبرنگاران آنلاین به نقل از ایرنا، کشاورزان جنوب کرمان گرده افشانی تارونه ها را در شرایط بحرانی بارش تگرگ و سیل، هجوم ملخ های صحرایی و کرونا شروع کردند.

تارونه به گُلها و شکوفه های بهاری نخل می گویند، این گزارش شما را با شگفتی های درخت خرما و مصائب نخل داران بیشتر آشنا می نماید.

جنوب استان کرمان علاوه بر کرونا، این روزها میزبان سیل بهاری هم است، پنج هزار میلیارد ریال خسارت در بخش کشاورزی، میلیون ها متر مکعب آب و هجوم ملخ های صحرایی عیدی بهار به این خطه بود. در چنین شرایطی، تارونه ها (اسپات های) ماده درختان خرما شکافته شده و کشاورزان می بایست حتما چهار روز بعد از باز شدن تارونه ها، اقدام به گرده افشانی نمایند، اگرچه گرده افشانی به وسیله زنبورهای عسل و باد هم انجام می گردد اما در این روش قطعیتی وجود ندارد و کار تلقیح باید به صورت بنیادی و با دستان انسان انجام گردد چراکه گرده افشانی خرما یکی از حساس ترین کارهای نخل داری به شمار می رود که نقش بسیار مهمی در کیفیت محصول دارد.

اجازه دهید ابتدا از سیخ (خار) نخل برایتان بگویم تا بیشتر با این مخلوق خارق العاده و عجایب خلقت پروردگار آشنا شوید، خارهای نخل در دو حاشیه بیرونی دمبرگ ها قرار دارند و تعداد آنها بسته به رقم خرما از 10 تا 70 عدد متغیر است، این خارها می توانند به صورت منفرد و دسته های دو تایی یا سه تایی باشند تعداد و ترتیب قرار دریافت آنها در طرفین برگ اصلی در تشخیص نوع خرما حائز اهمیت است، کشاورزان حرفه ای و افرادی که با نخل سر و کار دارند می گویند خارِ خرما زَهر دارد، اگر فقط نوک این سیخ به دست یا پای شما فرو رود، از شدت درد تصور می کنید آن قسمت از بدنتان در حال فلج شدن است، من نیز این لحظه را تجربه کردم و همواره با خودم می گویم کشاورزان در فصل برداشت و گرده افشانی نخل ها چه مشقت هایی را باید تحمل نمایند و آخر سر هم محصولشان را با کمترین قیمت خریداری می نمایند.

آلرژی نخل ها

شاید به جرات بتوان گفت درخت خرما در هنگام گرده افشانی یکی از خطرناک ترین آلرژی ها را ایجاد می نماید و من شخصا کشاورزانی را مشاهده کردم که وقتی بعد از انجام گرده افشانی از درخت پایین آمدند روی بدنشان از تاول های قرمز و برجسته به اندازه یک سکه 500 تومانی پر شده بود. حالا فکر کنید اگر یکی از آن خارهای زهردار به این تاول ها اصابت کند چه دردی بدن کشاورز را فرا می گیرد، سرفه ها و عطسه های پی در پی همراه با بدن درد شدید، در شرایط کنونی شما بگویید این کشاورز دچار حساسیت و آلرژی شده یا به کرونا مبتلا شده است.

نخل ها پنیر دارند

از تلخی های نخل گفتیم، کمی هم از شیرینی هایش بگوییم. آیا می دانستید نخل ها پنیر دارند؟ در تنه نخل یک مغز ترد و سفیدرنگی با طعم شیرین وجود دارد که به آن پنیر نخل می گویند، پنیر نخل بسیار مفید و خوشمزه بوده و معمولا در همه فصل های سال به دست می آید اما در فصلی که بارندگی زیاد باشد شیرین تر است، بچه های جنوبی عاشق طعم این محصول هستند. پنیر نخل، تمامی خواص خرما را دارد یعنی سرشار از قند، مواد معدنی، ویتامین، کالری و آهن است .

در این روزهای کرونایی اگر به دنبال خوردن گرمی جات هستید به نقل از با تجربه های جنوبی، عرق تارونه نخل را به شما پیشنهاد می کنم، طبع این محصول بسیار گرم بوده و برای سلامتی مفید است، قدیمی های منطقه توصیه می نمایند این عرق روزی سه مرتبه به میزان یک قاشق غذاخوری در یک سوم فنجان آب، بعد از هر وعده غذایی میل گردد.

نخل گیاهی چند ساله و دو پایه است یعنی گل های نر و ماده آن روی پایه های جداگانه واقع شده است و از نظر فراوری خرما عمر مالی این درخت حدود 40 سال است، درخت خرما در منطقه جنوب کرمان بیشتر به وسیله پاجوش تکثیر می گردد و پاجوش ها معمولا پس از سه تا پنج سال از نخل مادر جدا و در زمین کاشته می شوند، درخت خرما از زمانی که پاجوش را در زمین می کاریم بیش از 6 سال طول می کشد تا به ثمردهی برسد و این یعنی 2 هزار و 200 روز نگهداری و مراقبت در شرایطی که می دانید تا 40 درصد تلفات هم در انتظارتان است.

تصور کنید بعد از این همه مراقبت و صرف هزینه های زیاد برای سم پاشی، خرید کود، هرس درختان و آبیاری، درست زمانی که باید حرکتِ آخر و کلیدی (گردافشانی) را انجام دهید به یکباره سر و کله ویروس کرونا هم پیدا گردد، مسلما شرایط برای کشاورز بسیار سخت خواهد شد.

کشاورز به هر سختی و مشقتی و با اتخاذ تمامی تمهیدات بهداشتی، گردافشانی را شروع می نماید و دقیقا زمانی که می خواهد عرق خاتمه کارش را از پیشانی پاک کند، بارندگی شدید و درنهایت سیل، تخلستانش را درمی نوردد، شاید بگویید بارندگی و سیل چه ربطی به کشاورز دارد و او کارش را تمام نموده است، متاسفانه باید بگوییم این کشاورز باید مجددا درختان خود را گرده افشانی کند چون باران تمامی گرده های نَر را شسته و شاید عمل گردافشانی و تلقیح به درستی انجام نشده باشد.

نخل از جمله درختان راست قامتی است که ارتفاع آن تا 20 متر و بیشتر هم می رسد، وقتی که آب فرآوان و سیل به نخلستانی که سال ها با معضل کم آبی روبرو بوده ورود کند خاک نرم شده و درخت استقامت خود را از دست می دهد و با ورزش یک باد نسبتا شدید، درخت از جا کنده شده و به قول محلی ها می غلطد، البته این اتفاق بیشتر برای نخل های بلند قامت رقم می خورد.نخل از جمله درختان راست قامتی است که ارتفاع آن تا 20 متر و بیشتر هم می رسد، وقتی که آب فرآوان و سیل به نخلستانی که سال ها با معضل کم آبی روبرو بوده ورود کند خاک نرم شده و درخت استقامت خود را از دست می دهد و با ورزش یک باد نسبتا شدید، درخت از جا کنده شده و به قول محلی ها می غلطد، البته این اتفاق بیشتر برای نخل های بلند قامت رقم می خورد.

محمود حیدری از کشاورزان و نخل داران قدیمی قلعه گنج و حدود 40 سال است که نخل داری می نماید، او 60 ساله، یک همسر و 16 فرزند و نوه دارد.

حیدری از خشکسالی های دو دهه اخیر دل پُرخونی دارد و می گوید از نظر من وقتی یک درخت خرما می میرد (خشک می گردد) انگار یک انسان جانش را از دست داده، محمود درست می گفت، شاید برای همین واحد شمارش نخل را نفر می گویند. همچون انسان حیاتش با قطع سر خاتمه می یابد.

این کشاورز حرفه ای باران را رحمت الهی می داند و از دعاهای زیاد خود و اهالی منطقه برای بارش باران برایم گفت، از او در مورد بارش باران و ضررهایی که برای درختان خرما دارد سوال کردم اما حیدری گفت: باران های زمستانی هیچ ضرری برای نخل ها ندارد و تنها بارشی که برای این درختان مضر است، بارش بعد از گرده افشانی بوده و آن هم اگر 10 ساعت از اتمام گرده افشانی باشد باز هم ضرری ندارد.

همینطور که به نوک درخت نگاه می کرد چوب دستی اش را به تنه آن زد و گفت: من با این نخل ها عظیم شده ام و بیش از هزار بار از قد و بالای هرکدامشان بالا و پایین شده ام، اگر این درختان نبودند معلوم نبود من به چه سرنوشتی دچار می شدم. فقط خدا می داند. چوب دستی را روی شانه اش گذاشت و به قدم زدن در نخلستان ادامه دادیم.

حیدری توضیح داد: عمل لقاح معمولا سریع انجام می گردد اما اگر در مدت کوتاهی پس از گرده افشانی باران ببارد ناچاریم دوباره گرده افشانی را انجام دهیم چون بعد از این همه رسیدگی به درخت نمی توانیم ریسک کنیم، یک درصد احتمال می دهیم لقاح به خوبی انجام نشده باشد.

به گفته این کشاورز، در جنوب کرمان به عمل گرده افشانی تارونه های نخل، بو دادن می گویند و هزینه بو دِهی هر درخت با احتساب هرس کردن آن 30 هزار تومان می گردد و سال جاری قیمت هر تارونه نر از 40 هزار تومان هم عبور نموده و درواقع با یک تارونه نر می توان چهار نخل ماده را بودهی و تلقیح کرد، در گذشته هر درخت نخل به طور متوسط هشت تا 10 خوشه خرما داشت و هر خوشه هم حدود 10 کیلو محصول می داد اما طی سال های اخیر این میزان با تغییراتی روبرو بوده است.

ناگفته نماند حیدری این نکته را هم یادآوری کرد که سال گذشته فصل بودِهی درختان خرما با سردی هوا مصادف شد و این اتفاق باعث شد نخل ها در فصل برداشت با وزش بادهای داغ، ریزش خرمای قابل توجهی داشته باشند.

در مصاحبه ای که با سعید برخوری رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان داشتیم، وی از خسارت 30 درصدی محصول خرما در هفت شهرستان جنوبی استان کرمان طی سال گذشته اطلاع داد و گفت: انجام ندریافت عملیات تلقیح، بارندگی در فصل گردافشانی، وزش تندبادهای داغ و تغییر اقلیم، عوامل اصلی خسارت به محصول خرمای منطقه جنوب کرمان است. (در گزارشی که سال گذشته با تیتر رطب هایی که فرش نخلستان شدند منتشر کردیم شرایط خسارت های ناشی از بدتلقیحی نخل های جنوب کرمان تشریح شده است)

برخوری سطح زیر کشت خرمای این منطقه را 30 هزار و 744 هکتار عنوان نمود و گفت: کرمان با فراوری 25 درصد خرمای کشور رکورددار سطح زیر کشت خرما در ایران به شمار می رود و به طور میانگین سالانه بیش از 500 هزار تن انواع مختلف این محصول در مناطق گرمسیر جنوب و شرق استان فراوری می گردد.

وی با بیان اینکه تعداد چهار میلیون و 616 هزار و 100 نفر نخل در جنوب کرمان وجود دارد، بیان داشت: میزان فراوری هر نخل 50 کیلوگرم است اما بر اثر عارضه خشکیدگی خوشه و بدتلقیحی، آفات و بیماری ها این عدد حدود 10 تا 40 درصد نوسان دارد.

آری، بدتلقیحی و گرده افشانی ناموفق، سال گذشته بیش از 270 میلیارد تومان خسارت به خرماداران جنوب کرمان وارد کرد و مجموعا 100 هزار تن حصول خرمای استان نابود شد و خسارت های ناشی از این موضوع به قدری بود که نماینده های مردم این منطقه در مجلس شورای اسلامی خواهان ورود ستاد مدیریت بحران کشور شدند.

سال گذشته از مجموع 29 هزار هکتار سطح بارور انواع خرمای منطقه جنوب کرمان بیش از 208 هزار تن محصول فراوری و روانه بازارهای داخلی و خارجی (کشورهای اروپایی، روسیه و افغانستان) شد.

همچنین جنوب استان کرمان به ویژه منطقه جازموریان یکی از شاه راه های ورود ملخ صحرایی به مرکز کشور است از این رو مسوولان جهاد کشاورزی تمهیدات لازم را برای جلوگیری از ورود این حشرات به مرکز کشور اتخاذ نموده اند ولی تفاوت مبارزه سال جاری با سال های گذشته، افزایش چندین برابری دسته های ملخ های صحرایی است که این مساله آینده مبارزه با ملخ را تیره نموده است.

طبق گزارش سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (فائو) سال جاری هجوم ملخ ها نسبت به سال گذشته، افزایش سه برابری خواهد داشت از این رو مسوولان باید توجه جدی به این منطقه به عنوان خط مقدم مبارزه با ملخ صحرایی داشته باشند چرا که رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان به صورت مداوم و مکرر از مستهلک بودن تجهیزات لجستیکی ابراز نگرانی نموده لذا برای جلوگیری از ورود ملخ ها به سایر مناطق کشور باید تدابیر لازم، برنامه ریزی و پیش بینی گردد تا همچون سال گذشته از میدان نبرد با ملخ ها پیروز بیرون بیاییم.

سعید برخوری با بیان اینکه پوشش گیاهی و رطوبت مناسب دشت وسیع جازموریان، این منطقه را به عنوان کانون اصلی تکثیر ملخ در جنوب کشور تبدیل نموده است، توضیح داد: با توجه به افزایش جمعیت ملخ صحرایی طی روزهای اخیر، عملیات مبارزه با این آفت توسط اکیپ های سمپاشی با به کارگیری سمپاش های ULV پشت وانتی درمنطقه جازموریان در حال اجرا است.

تا به امروز در سطح 500 هکتار از زمین های منطقه جازموریان مبارزه با ملخ های صحرایی اجرا شده است.

تعداد مبتلایان به کرونا در استان کرمان به 285 نفر رسیده است.

adeliasafar.com: سفرهای ادلیا: ارزانترین تورهای مسافرتی اروپایی، آسیایی و کانادا را از ما بخواهید.

dorezamin.com: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!