رازهای بارسلونا: حقایق شگفت انگیز درباره شهر معماری، دریا و فرهنگ - مجله بای بلاگ

برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با مجری مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.

معماری: جایی که رویا به سنگ تبدیل می‌شود

بارسلونا تنها شهری در جهان است که به دلیل معماری شگفت‌انگیزش، مدال طلای سلطنتی را از موسسه معماران بریتانیا دریافت کرده است؛ جایزه‌ای که معمولاً به یک شخص یا گروهی از معماران اهدا می‌شود. این افتخار، گواهی بر میراث معماری بی‌نظیر این شهر است که در آثار آنتونی گائودی و دیگر استادان سبک مدرنیسم کاتالان تجلی می‌یابد.

میراث جاودان گائودی

آنتونی گائودی، معمار نابغه‌ای که نامش با بارسلونا گره خورده است، با الهام از طبیعت، آثاری خلق کرد که قوانین سنتی معماری را به چالش می‌کشد . او معتقد بود که در طبیعت خط مستقیم وجود ندارد و به همین دلیل در طراحی‌هایش از خطوط منحنی و فرم‌های ارگانیک بهره می‌برد .

• کلیسای ساگرادا فامیلیا (Sagrada Família): این شاهکار ناتمام، مشهورترین اثر گائودی و پربازدیدترین بنای اسپانیاست . ساخت این کلیسا در سال 1882 آغاز شد و پیش‌بینی می‌شود در سال 2026، در صدمین سالگرد درگذشت گائودی، به پایان برسد . مدت زمان ساخت آن حتی از اهرام مصر نیز طولانی‌تر بوده است. گائودی 17 سال پایانی عمر خود را وقف این پروژه کرد و در همین کلیسا نیز به خاک سپرده شده است . طراحی داخلی کلیسا با ستون‌هایی که مانند درختان سر به فلک کشیده‌اند، نمادی از جنگل است و نمادهای بی‌شماری از طبیعت و مذهب در سراسر آن به چشم می‌خورد . برای مثال، دو ستون اصلی بر پشت یک لاک‌پشت خاکی و یک لاک‌پشت دریایی قرار گرفته‌اند که نماد تعادل میان خشکی و دریا هستند.

• پارک گوئل (Park Güell): این پارک که در ابتدا قرار بود یک مجموعه مسکونی لوکس برای ثروتمندان باشد، امروزه یکی از زیباترین فضاهای عمومی جهان است . پارک گوئل با موزاییک‌کاری‌های رنگارنگ معروف به "ترنکادیس" (trencadís) که از قطعات شکسته سرامیک ساخته شده‌اند، تزئین شده است . این تکنیک، امضای گائودی محسوب می‌شود و در سراسر پارک، از نیمکت مواج معروف آن گرفته تا سوسمار نمادین ورودی، دیده می‌شود .

• کازا باتیو (Casa Batlló) و کازا میلا (Casa Milà): این دو ساختمان مسکونی در بلوار مشهور "پسیج د گراسیا" قرار دارند و نمونه‌های برجسته‌ای از خلاقیت گائودی هستند . کازا باتیو با نمای موج‌دار، بالکن‌هایی شبیه به ماسک و سقفی که به پشت یک اژدها شباهت دارد، داستانی افسانه‌ای را روایت می‌کند . کازا میلا که به "لا پدررا" (La Pedrera) به معنای "معدن سنگ" نیز شهرت دارد، با نمای سنگی و دودکش‌های عجیبش، بیشتر به یک مجسمه غول‌پیکر شبیه است تا یک ساختمان .

لوئیس دومنک ای مونتانر: رقیب خردمند گائودی

در سایه شهرت جهانی گائودی، معمار بزرگ دیگری به نام لوئیس دومنک ای مونتانر قرار دارد که آثارش جنبه‌ای دیگر از مدرنیسم کاتالان را به نمایش می‌گذارد: ترکیبی از عقلانیت، غنای تزئینی و هویت فرهنگی کاتالان . دو شاهکار او، بیمارستان سنت پائو و کاخ موسیقی کاتالانا، هر دو در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند .

• بیمارستان سنت پائو: شاهکار پنهان مدرنیسماین مجموعه عظیم که اغلب یک "راز پنهان" برای گردشگران است، یکی از بزرگترین مجموعه‌های هنر نو (Art Nouveau) در جهان به شمار می‌رود . دومنک ای مونتانر با این باور که زیبایی و طبیعت به اندازه دارو در بهبودی بیماران مؤثر است، بیمارستان را به شکل یک "شهر-باغ" طراحی کرد . این مجموعه از 27 غرفه مجزا تشکیل شده که در میان باغ‌ها قرار گرفته‌اند تا بیماران از نور طبیعی و هوای تازه بهره‌مند شوند و از طریق شبکه‌ای از تونل‌های زیرزمینی به هم متصل هستند . این بیمارستان که با وصیت یک بانکدار به نام پائو گیل شکل گرفت، تا سال 2009 فعال بود و امروزه به یک مرکز فرهنگی و موزه تبدیل شده است . معماری دومنک در اینجا، با وجود تزئینات فوق‌العاده، از یک منطق ساختاری و پلان منظم پیروی می‌کند که آن را از خیال‌پردازی‌های ارگانیک گائودی متمایز می‌سازد .

• کاخ موسیقی کاتالانا: سمفونی نور و هویت کاتالاناین تالار کنسرت که بین سال‌های 1905 تا 1908 ساخته شد، صرفاً یک بنای زیبا نیست، بلکه مانیفستی از جنبش رنسانس کاتالان (Renaixença) و نماد هویت فرهنگی این منطقه است . این کاخ به سفارش انجمن کرال «اورفئو کاتالا» و با حمایت مالی مردم و صنعتگران ساخته شد تا خانه‌ای برای روح کاتالانیسم باشد .

  • معماری نوآورانه: دومنک با استفاده از یک اسکلت فلزی مدرن، دیوارها را از بار سازه‌ای آزاد کرد و آن‌ها را با شیشه‌های رنگی پوشاند . قلب تپنده کاخ، نورگیر سقفی وارونه و خیره‌کننده آن است که به شکل قطره‌ای از طلا و آبی، نور خورشید را به داخل سالن هدایت می‌کند و آن را به تنها سالن کنسرت با نورپردازی طبیعی روز در اروپا تبدیل کرده است .
  • نمادگرایی فرهنگی: نمای بیرونی با گروهی از مجسمه‌ها تزئین شده که پیکره سنت جوردی (Sant Jordi)، قدیس حامی کاتالونیا، را در کنار نمایندگانی از تمام اقشار جامعه نشان می‌دهد و این پیام را می‌رساند که کاخ متعلق به همه مردم است . سراسر بنا با موزاییک‌های پیچیده با نقوش گل‌دار پوشیده شده که جشنی از طبیعت کاتالونیاست .

محله گوتیک (Barri Gòtic): سفری در زمان

محله گوتیک، قلب تاریخی بارسلونا، با کوچه‌های باریک و سنگ‌فرش‌شده‌اش، شما را به دوران روم و قرون وسطی می‌برد. این منطقه که قدیمی‌ترین بخش شهر است، بر روی خرابه‌های شهر رومی "بارسینو" بنا شده است.

• راز معبد آگوستوس: بقایای روم در دل قرون وسطیدر قلب محله گوتیک، یکی از شگفت‌انگیزترین رازهای شهر پنهان شده است: چهار ستون عظیم از معبد آگوستوس . این معبد در قرن یکم پیش از میلاد به افتخار امپراتور آگوستوس در بلندترین نقطه شهر رومی "بارسینو"، بر روی تپه "تابِر" (Mons Tàber) ساخته شد و نشان‌دهنده اهمیت این شهر به عنوان یک مرکز مذهبی و اداری بود . با گذشت قرن‌ها، معبد تخریب شد و بقایای آن در دل ساختمان‌های قرون وسطایی ادغام و فراموش گردید . در اواخر قرن نوزدهم، هویت این ستون‌ها که در حیاط داخلی یک خانه پنهان شده بودند، توسط یک باشگاه کوهنوردی کاتالان تأیید شد . در اوایل قرن بیستم، همین باشگاه، معمار بزرگ، لوئیس دومنک ای مونتانر را مأمور کرد تا با تخریب بخش‌هایی از ساختمان، فضایی برای نمایش این ستون‌های باشکوه طراحی کند . امروزه این چهار ستون 9 متری با سرستون‌های کورینتی، به رایگان قابل بازدید هستند و گواهی بر تاریخ 2000 ساله شهر می‌باشند .

• راز پل گوتیک: یکی دیگر از نقاط مشهور این محله، پل زیبایی است که بر فراز خیابان "بیسبه" (Carrer del Bisbe) قرار دارد. اما راز جالب اینجاست که این پل، برخلاف تصور، یک اثر قرون وسطایی نیست، بلکه در سال 1928 به سبک نئوگوتیک برای نمایشگاه بین‌المللی 1929 ساخته شد تا ظاهر تاریخی محله را تکمیل کند.

شهر و دریا: تحولی به نام المپیک

شاید باورش سخت باشد، اما بارسلونا تا پیش از المپیک 1992، شهری پشت به دریا بود و سواحل آن در تسخیر صنایع قرار داشت. بازی‌های المپیک تابستانی 1992 نقطه عطفی در تاریخ شهر بود و چهره آن را برای همیشه تغییر داد.

• تولد سواحل: برای میزبانی المپیک، خط ساحلی شهر به طور کامل بازسازی شد. مناطق صنعتی تخریب و بیش از 4.5 کیلومتر ساحل شنی برای استفاده عمومی ایجاد شد. امروزه این سواحل، از جمله ساحل معروف بارسلونتا (Barceloneta)، به یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های شهر تبدیل شده‌اند.

حقایق و رازهای پنهان: از پناهگاه‌های جنگی تا سنت‌های آتشین

بارسلونا شهری پر از شگفتی‌های کمتر شناخته‌شده است که کشف آن‌ها لذت سفر را دوچندان می‌کند.

• شبکه پناهگاه‌های ضد هوایی: تاریخ مقاومت در زیر شهریکی از تکان‌دهنده‌ترین رازهای بارسلونا در زیر خیابان‌های آن نهفته است. در طول جنگ داخلی اسپانیا (1936-1939)، بارسلونا یکی از اولین شهرهای بزرگی بود که به طور سیستماتیک هدف بمباران‌های هوایی علیه غیرنظامیان قرار گرفت . در پاسخ، شهروندان عادی-مردان، زنان و حتی کودکان-با ابزارهای ابتدایی، شبکه‌ای عظیم متشکل از حدود 1400 پناهگاه ضد هوایی ساختند .

  • پناهگاه 307 (Refugi 307): مشهورترین نمونه باقی‌مانده، پناهگاه 307 در محله "پوبله سک" است که توسط اهالی محل در دامنه تپه مونتجوئیک حفر شد . این پناهگاه با حدود 400 متر تونل، ظرفیت 2000 نفر را داشت و مجهز به توالت، چشمه آب و یک درمانگاه کوچک بود . امروزه این پناهگاه که بخشی از موزه تاریخ بارسلونا (MUHBA) است، شاهدی خاموش بر اراده مردم برای بقا و همبستگی اجتماعی در برابر وحشت جنگ است .

• پناهگاه‌های کارمل: از سنگر جنگ تا بام بارسلونابر فراز تپه "تورó د لا روویرا"، پناهگاه‌های کارمل (Bunkers del Carmel) یکی از بهترین مناظر 360 درجه و پانورامیک از بارسلونا را ارائه می‌دهند . این مکان تاریخچه‌ای پرفرازونشیب دارد:

  • کاربرد نظامی: در طول جنگ داخلی اسپانیا، این مکان به دلیل موقعیت استراتژیک، به عنوان یک پایگاه ضدهوایی برای دفاع از شهر در برابر بمباران‌ها استفاده می‌شد .
  • محله فقیرنشین: پس از جنگ، به دلیل بحران مسکن، مهاجران در اطراف این پناهگاه‌های متروکه، محله‌ای فقیرنشین و خودساخته به نام "لوس کانونس" (Los Cánones) را شکل دادند که تا پیش از المپیک 1992 پابرجا بود.
  • جاذبه امروزی: امروزه، این مکان به یک فضای عمومی و میراث تاریخی (بخشی از MUHBA) تبدیل شده است . بقایای بتنی پناهگاه‌ها در کنار منظره خیره‌کننده غروب آفتاب، آن را به یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های پنهان شهر تبدیل کرده است .

• برج‌های انسانی (Castells): نماد اتحاد و قدرت جمعییکی از شگفت‌انگیزترین سنت‌های فرهنگی کاتالونیا، ساختن برج‌های انسانی یا "کاستلز" است که در سال 2010 در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رسید . این سنت که ریشه در رقص‌های محلی قرن هجدهم در شهر "والس" دارد، نمایشی خیره‌کننده از فلسفه کاتالان است: "Força, Equilibri, Valor i Seny" (قدرت، تعادل، شجاعت و عقل سلیم) . هر برج نمادی از کار گروهی و اعتماد متقابل است.

  • پینیا (Pinya): پایه و فونداسیون برج که از صدها نفر تشکیل شده و وزن کل ساختار را تحمل می‌کند و به عنوان یک بالشتک ایمنی عمل می‌کند. این بخش نماد حمایت جامعه است.
  • ترونک (Tronc): تنه اصلی برج که از چندین طبقه (گاهی تا 10 طبقه) از افراد قوی و چابک تشکیل شده است .
  • انشانتا (Enxaneta): کودکی سبک‌وزن که با شجاعت به بالای برج صعود کرده و با بلند کردن دست خود، تکمیل موفقیت‌آمیز برج را اعلام می‌کند. این نقش نماد امید و آینده است .

• کورفوک (Correfoc): رقص آتشین شیاطین"کورفوک" یا "دویدن با آتش"، یکی از هیجان‌انگیزترین رویدادهای خیابانی کاتالونیاست . این سنت که ریشه در "رقص شیاطین" قرون وسطایی دارد، نبرد خیر و شر را به تصویر می‌کشد . در این مراسم، افرادی با لباس شیاطین، در حالی که وسایل آتش‌بازی حمل می‌کنند، در میان جمعیت می‌رقصند و می‌دوند و فضایی پر از آدرنالین و موسیقی کوبه‌ای ایجاد می‌کنند .

• رژه غول‌ها (Gegants): نگهبانان هویت محلیدر فستیوال‌های بارسلونا، پیکره‌های غول‌پیکری به نام "Gegants" (غول‌ها) و "Capgrossos" (کله‌گنده‌ها) که از پاپیه ماشه ساخته شده‌اند، در خیابان‌ها رژه می‌روند . این سنت که ریشه در مراسم مذهبی قرون وسطی دارد، امروزه راهی برای بزرگداشت هویت تاریخی و فرهنگی هر محله است . هر غول نماینده یک شخصیت تاریخی یا کهن‌الگوی محلی است، مانند غول‌های شهر بارسلونا که نماد پادشاه ژائومه اول و ملکه ویولانت مجارستان هستند .

• فستیوال محله گراسیا (Festa Major de Gràcia)مشهورترین فستیوال محله‌ای بارسلونا که هر سال از 15 تا 21 آگوست برگزار می‌شود . نقطه اوج این جشن، رقابت ساکنان برای تزئین خیابان‌هایشان است . آن‌ها با استفاده از مواد بازیافتی، خیابان‌ها را به دنیاهای فانتزی تبدیل می‌کنند که نمونه‌ای برجسته از همبستگی اجتماعی و خلاقیت است .

• پارک لابیرنت هورتا: قدیمی‌ترین باغ اساطیری شهردور از هیاهوی مرکز شهر، پارک لابیرنت هورتا (Parc del Laberint d'Horta) به عنوان قدیمی‌ترین باغ حفاظت‌شده بارسلونا، گنجینه‌ای جادویی است . این پارک که در سال 1791 ساخته شد، دارای یک هزارتوی نمادین از 750 متر پرچین سرو است که از اساطیر یونان الهام گرفته است . در مرکز آن، مجسمه "اروس"، خدای عشق، قرار دارد که نماد رسیدن به هدف پس از پیمودن راهی دشوار است .

• ایستگاه‌های متروی ارواح: در زیر خیابان‌های شلوغ بارسلونا، شبکه‌ای از ایستگاه‌های متروی متروکه وجود دارد. معروف‌ترین آن‌ها ایستگاه "گائودی" است که به طور کامل ساخته شد اما هرگز افتتاح نشد. مسافرانی که امروز با مترو از این مسیر عبور می‌کنند، می‌توانند برای لحظه‌ای کوتاه، سکوهای خالی این ایستگاه ارواح را ببینند.

• افسانه‌های پیدایش شهر: درباره پیدایش بارسلونا دو افسانه اصلی وجود دارد. یکی تأسیس شهر را به هرکول، 400 سال پیش از پیدایش رم، و دیگری آن را به "همیلکار بارسا"، پدر هانیبال، سردار کارتاژی، نسبت می‌دهد.

فرهنگ غذایی: رازهای طعم کاتالان

فرهنگ غذایی کاتالان بازتابی از موقعیت جغرافیایی آن بین دریا و کوهستان است و بر سادگی و کیفیت مواد اولیه تأکید دارد.

• بازار لا بوکریا (La Boqueria): قلب تپنده شهربازار سنت ژوزپ لا بوکریا، واقع در خیابان لارامبلا، چیزی فراتر از یک بازار است؛ این مکان قلب تپنده فرهنگ غذایی بارسلوناست . تاریخچه آن به سال 1217 بازمی‌گردد، زمانی که غرفه‌های فروش گوشت در این مکان برپا شد . امروزه با بیش از 300 غرفه، این بازار مجموعه‌ای خیره‌کننده از بهترین محصولات محلی از جمله میوه‌های تازه، غذاهای دریایی، ژامبون‌های ایبریایی و پنیرها را عرضه می‌کند و نمادی از اهمیت تازگی در آشپزی کاتالان است .

• شاخص‌ترین طعم‌ها:

  • Pa amb Tomàquet: ساده اما نمادین؛ نان برشته که با گوجه‌فرنگی تازه، سیر و روغن زیتون طعم‌دار شده است .
  • Calçotada: یک جشن غذایی فصلی که در آن نوعی پیازچه شیرین (Calçots) روی آتش کباب شده و با سس رومسکو سرو می‌شود .
  • Fideuà: نسخه‌ای کاتالان از پائیا که به جای برنج، با نوعی نودل کوتاه و غذاهای دریایی پخته می‌شود .
  • Crema Catalana: معروف‌ترین دسر کاتالونیا، کاستاردی با طعم لیمو و دارچین که روی آن لایه‌ای از شکر کاراملی قرار دارد .
  • کاوا (Cava): شراب گازدار و معروف منطقه کاتالونیا که رقیب اسپانیایی شامپاین محسوب می‌شود .

خلاصه اجرایی

بارسلونا شهری چندلایه و سرشار از تضادهای جذاب است. این شهر نه تنها به خاطر معماری بی‌بدیل گائودی شهرت جهانی دارد، بلکه به دلیل تاریخ غنی، فرهنگ پرشور و رازهای پنهانش، مقصدی بی‌نظیر برای کاوش است.

نکات کلیدی:

• معماری منحصربه‌فرد: بارسلونا تنها شهری است که مدال طلای معماری را دریافت کرده و شاهکارهای گائودی مانند ساگرادا فامیلیا، با الهام از طبیعت، نماد اصلی آن هستند . فراتر از گائودی، معمارانی چون لوئیس دومنک ای مونتانر با آثاری چون بیمارستان سنت پائو و کاخ موسیقی کاتالانا، جنبه‌های عقلانی‌تر و فرهنگی این سبک را به نمایش گذاشته‌اند .
• رازهای تاریخی و پنهان:
  • ریشه‌های رومی: در قلب محله گوتیک، بقایای معبد آگوستوس از قرن یکم پیش از میلاد، در داخل یک ساختمان قرون وسطایی پنهان شده است .
  • تاریخ جنگ داخلی: شبکه‌ای از حدود 1400 پناهگاه ضد هوایی مانند پناهگاه 307، داستان مقاومت شهروندان را روایت می‌کند . همچنین پناهگاه‌های کارمل، که زمانی پایگاه ضدهوایی بودند، امروزه بهترین منظره پانورامیک شهر را ارائه می‌دهند .
  • گنجینه‌های پنهان: پارک لابیرنت هورتا، قدیمی‌ترین باغ شهر، با هزارتوی اساطیری خود، یک راز جادویی است .
• فرهنگ و سنت زنده: سنت‌های منحصربه‌فرد کاتالان مانند برج‌های انسانی (کاستلز) که نماد اتحاد است، کورفوک (رقص آتش) و رژه غول‌ها، روح پرشور این منطقه را به نمایش می‌گذارند . فستیوال‌هایی مانند Festa Major de Gràcia خلاقیت و همبستگی اجتماعی را جشن می‌گیرند .
• فرهنگ غذایی غنی: فرهنگ غذایی کاتالان با محوریت مواد اولیه تازه و محلی، در بازاری تاریخی مانند لا بوکریا تجلی می‌یابد . غذاهایی مانند Pa amb Tomàquet و دسرهایی چون Crema Catalana بخشی از هویت این شهر هستند .
• تحول ساحلی: سواحل امروزی بارسلونا که یکی از جاذبه‌های اصلی آن به شمار می‌روند، محصول بازسازی‌های گسترده برای المپیک 1992 هستند و پیش از آن وجود نداشتند.

در نهایت، بارسلونا شهری است که تاریخ غنی، هنر نوآورانه و زندگی پرانرژی مدیترانه‌ای را به شکلی بی‌نظیر با هم ترکیب می‌کند و همواره رازی جدید برای آشکار ساختن در آستین دارد؛ از شکوه هنری کاخ موسیقی گرفته تا پژواک مقاومت در پناهگاه‌های زیرزمینی‌اش و بقایای یک امپراتوری کهن در قلب شهر مدرن.