مشاهده یک تاوه عجیب در قطب شمال خورشید - مجله بای بلاگ

به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، رشته بزرگی از پلاسمای خورشیدی از سطح خورشید جدا شده و مانند یک گردباد قدرتمند در حال چرخش حول قطب شمال آن است، اما دانشمندان هنوز هیچ سرنخی از دلیل ایجاد آن ندارند.

تامیتا اسکوف، هواشناس فضایی با انتشار ویدیویی از این تاوه عجیب و غریب که به وسیله رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا به ثبت رسیده است در توییتر گفت: در خصوص این تاوه قطبی صحبت کنید! مواد درون یک برجستگی شمالی به تازگی از رشته اصلی جدا شده و اکنون در یک گرداب قطبی بزرگ در اطراف قطب شمال ستاره ما در گردش است.

سایر فیزیکدانان خورشیدی نیز هیجان اسکوف را در خصوص این پدیده غیرعادی به اشتراک گذاشتند. اما این تاوه دقیقاً چیست و چرا مهم است؟

در دینامیک شاره ها، یک ناحیه درون شاره که جریان شاره بیشتر چرخشی حول محور فرضی است و می تواند مستقیم یا منحنی باشد، مسیر حرکت جریان تاوه ای نامیده می شود. واژه تاوه (vortex) شکلی از واژه تابه به معنی پیچ وتاب دار است. به تاوه، پیچاب و گردابه هم گفته اند.

تاوه ها در شاره های در حال تکان خوردن مانند مایع ها، گاز ها و پلاسما ها تشکیل می شوند. چند مثال معروف آن حلقه های دود، گرداب ها، توفندها، پیچند ها و تنوره دیو هستند. بعلاوه تاوه ها معروف ترین نشانه جو مشتری هستند.

بعد از تشکیل تاوه ها آن ها می توانند خم شوند، حرکت نمایند یا تغییر شکل دهند.

اسکات مکینتاش، فیزیکدان خورشیدی و معاون مرکز ملی تحقیقات جوی در دانشگاه بولدر کلرادو می گوید، در حالی که او هرگز تا به امروز تاوه ای مانند این را ندیده است، اما این چیزی عجیب است که در عرض جغرافیایی 55 درجه خورشید با یک نظم ساعتی در هر چرخه خورشیدی در حال رخ دادن است.

چرخه خورشیدی یک دوره 11 ساله است که با فروکش و جریان در فراوری لکه ها و فوران های خورشیدی معین می شود.

برجستگی نمایش داده شده به وسیله اسکوف، چیزی که مکینتاش آن را به عنوان پرچین در پلاسمای خورشیدی توصیف می نماید، دقیقاً در عرض جغرافیایی 55 درجه در اطراف تاج های قطبی خورشید هر 11 سال ظاهر می شود.

دانشمندان می دانند که این تاوه ارتباطی با معکوس شدن میدان مغناطیسی خورشید دارد که یک بار در هر چرخه خورشیدی اتفاق می افتد، اما آن ها هیچ سرنخی ندارند که چه چیزی موجب ایجاد آن می شود.

مکینتاش می گوید: این تاوه یک بار در هر چرخه خورشیدی، در عرض جغرافیایی 55 درجه شکل می گیرد و آغاز به حرکت به سمت قطب های خورشید می نماید. این تاوه بسیار کنجکاو است و یک چرای بزرگ در خصوص آن وجود دارد. چرا فقط یک بار به سمت قطب حرکت می نماید و سپس ناپدید می شود و سپس به شکلی جادویی، سه یا چهار سال بعد دقیقاً به همان منطقه بازمی شود؟

دانشمندان به شکل منظم مشاهده نموده اند که رشته هایی از این پرچین پلاسمایی دربرگیرنده قطب جدا می شوند، اما هنوز نتوانسته اند آن را به شکل یک تاوه قطبی ببینند.

دانشمندان می دانند که نواحی قطبی خورشید نقش کلیدی در فراوری میدان مغناطیسی این ستاره ایفا می نمایند که به نوبه خود چرخه فعالیت 11 ساله آن را راهنمایی می نماید. با این حال، آن ها نتوانسته اند مستقیماً آن منطقه را رصد نمایند.

مکینتاش می گوید: ما فقط می توانیم خورشید را از صفحه دایره البروج -صفحه ای که سیارات در آن می چرخند- مشاهده کنیم.

دایرة البروج مسیر حرکت ظاهری سالانه خورشید نسبت به زمین، بر روی کره سماوی است. دایرة البروج دایره ای فرضی در آسمان است که ظاهراً (از دید ساکنان کرهٔ زمین) به نظر می آید که خورشید در مدت یک سال آن دایره را طی می نماید. این دایره در حقیقت مدار حرکت انتقالی زمین را به دور خورشید معین می نماید و در واقع طرح مدار زمین بر آسمان است، یعنی دایره ای است که از تلاقی سطح مدار حرکت انتقالی زمین با آسمان که آن را اصطلاحاً فلک ثوابت نامیده اند، پیدا می شود.

ماموریت مدارگرد خورشیدی آژانس فضایی اروپا ممکن است در سال های آینده این پدیده عجیب را شرح دهد. این ماموریت که در حال گرفتن تصویر از خورشید از داخل مدار عطارد است، به زودی مدار آن تا 33 درجه کج خواهد شد.

مکینتاش فکر می نماید که این ممکن است برای کشف رمز و راز این تاوه مشهور قطبی کافی نباشد و دانشمندان ممکن است برای روشن کردن آن به یک ماموریت کاملاً نو احتیاج داشته باشند.