چند دیالوگ، سکانس و عکسِ ناب از دنیای کیمیایی - مجله بای بلاگ

مسعود کیمیایی روز 7 مرداد 1320 در خیابان چراغ برق یا چراغ گاز در کوچه سراج الملک به دنیا آمد و سال ها بعد زندگی اش را در تعدادی از نوستالژیک ترین خیابان های تهران گذراند و بعدها وقتی به سینما آمد همان خیابان ها را با آدم هایش به سینما آورد. فقط بیست و پنج سال داشت که در خداحافظ تهران به عنوان دستیار در کنار ساموئل خاچیکیان بود.

قیصر

کسی از مردن ما ناراحت می شه؟ نه ننه. سه دفعه که آفتاب بیفته لب این دیوار و سه دفعه که اذون مغرب رو بگن، همه یادشون می ره ما کی بودیم و واسه چی مردیم، همون جوری که ما یادمون رفته، این دوره زمونه کسی حوصله قصه شنیدن رو نداره.

کیمیایی با قیصر و مهرجویی با گاو سرآغاز موج نوی سینمای ایران شدند. موسیقی فیلم را اسفندیار منفرزاده و تیتراژ آن توسط عباس کیارستمی ساخته شد. قیصر صف های سینما را طولانی کرد و رکورد پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را تا سالها به خود اختصاص داد. ابراهیم گلستان آن را یک فیلم گیرا و شایسته توجه تشخیص داده بود.

گوزن ها

خیلی دلم میخواست یه جوری درست کلکم کنده شه… حالا اینجوری درسته …مام هستیم.. با گوله مردن که از تو کوچه زیر پل مردن بیتره! این پای خوبو که من مفت نمی دم، باوفا!

گوزن ها هفتمین فیلم مسعود کیمیایی بود و دوستداران او چنان با تماشای فیلم هیجان زده شده بودند که در سالن سینما مرتب دست می زدند و آرتیست های فیلم را تشویق می کردند. در روزهای بعد از جشنواره ظاهراً درگیری بین ساواک و سازندگان بالا گرفت.

طبق اطلاعات موجود، قرار بود گوزن ها دی ماه سال 53 اکران گردد. اما مقاومت سازنده ها نسبت به سانسور و تغییر فیلم، اکران آن را تا 8 بهمن سال 54 به تأخیر انداخت.با این وجود نسخه سانسور / اصلاح شده از 8 بهمن 1354 در 13 سینمای تهران اکران شد و پرفروش ترین فیلم سال در تهران شد. حیات فیلم سال ها ادامه یافت و سال 57 بود که دوباره از نو زنده شد؛ وقتی که سینما رکس سوخت این فیلم در سینما در حال پخش بود.

خط قرمز

اگه روزنامه و رادیو تلویزیون مال مردم باشه، حرف مردمو می زنه. اگه مال دولت باشه، حرف دولت. حکومت نظامی هم فایده ای نداره. اگه یه ملت زور و شناخت، قدرت خودشم شناخت، پای ده تا انقلاب دیگه هم وامیسّه.

فیلم سینمایی خط قرمز اولین فیلم مسعود کیمیایی است که پس از انقلاب ساخته شده است جزو مهجورترین فیلم های کیمیایی شد .یکی از بازی های خوب کارنامه سعید راد در این فیلم اتفاق می افتاد. البته شاید بتوان گفت یکی از معدود فیلم های کیمیایی بعد از بیگانه بیا هم است که در آن کاراکتر زن قصه نقش پررنگی دارد.

سرب

هیچکس تا حالا تو رو یه شب آدینه سر قبر یکی از فامیلا، حتی زنت ندیده. مرد باید گریه هم بلد باشه

نوری: از کجا داداش که ما بلد نیستیم؟ شاید زیادی هم بلدیم

یکی از جذاب ترین فیلم های کیمیایی به لحاظ بصری است. تصویر قدم زدن هادی اسلامی در راهروهای دادگاه و تصویر تراشیدن سر فریماه فرجامی و موسیقی درخشان فیلم در حافظه تاریخی هر فیلم بینی حک شده است.

دندان مار

یه جاست که تو باید وایسی، یه جا هم هست که بایست در ری، اما خدا نکنه جای این دو تا با هم عوض بشه… دیگه تا آخر عمر بدهکار خودتی!

دندان مار فیلمی شهری است که مختصات شهر و قواعد و مناسباتش تاثیری مستقیم در فرایند روایی آن می گذارد. چیزی که دندان مار را خاص و ویژه می کند، اینست که جر اولین نمونه های تصویر شهر در سینمای بعد از انقلاب است.

دندان مار امتیازات زیادی دارد از موسیقی خاطره انگیز فریبرز لاچینی و بازی عالی نجفی و صدیقی و حضور گیرای جلال مقدم گرفته تا تصویری که از تهران جنگ زده دهه شصت بر پرده سینما ثبت می کند.

ضیافت

پولداری که واست بی کسیو صاف و صوف نمی کنه مؤمن. اون کسی که واست کسی باشه این ور بی پولیته

به خاطر نیم ساعت اولش است که فیلم را در زمره بهترین فیلم های مسعود کیمیایی قراردارد. نمی گردد از آن نیم ساعت دل انگیز رفیقانه گذشت .کیمیایی با ضیافت از آن قهرمانان قدیمش دل کند و قهرمانان جدیدی خلق کرد. قهرمانانی از جنس جوانان دهه هفتادی

سلطان

عاشق شدی؟ ... می سوزونتت ها

سلطان برای نسل ما یادآور رضا موتوری است. رضا موتوری که این بار عاشق می گردد و عشق می سوزاندش.

اعتراض

ما کاری به حکم نداریم. حکمِ رو کاغذ مال محکمه است. اصلیت حکم مال خداست

واکنش کیمیایی به حوادث کوی دانشگاه و تعطیلی روزنامه ها و فضای آزادی که بعد از دوم خرداد به وجود آمده بود موضوعی که در زمان ساخت فیلم حتی بسیار حساس تر از امروز به نظر می رسیده است.

اعتراض ایده های بلندپروازانه ای دارد. پیش از هر چیز این موضوع فیلم و تندرویش در بعضی از زمینه هاست که هیجان انگیز می کند.

جرم

رافت خان تو بزرگتر و راه بلد. نون سنگگک فهمیدم چه شکلیه، تافتون، بربری، لواش، همه جورشو دیدم اما خیلی گشتم ببینم نون حلال چه شکلیه. دست هیشکی ندیدم فقط شنیدم.

بعد از فیلم بدی مثل رئیس هیچ کس انتظار نداشت که کیمیایی دوباره با فیلمی برگردد که یادآور دوران اوج سینمای او باشد.

قاتل اهلی

اگر تمام فیلم های کیمیایی رفاقتِ بینِ دو رفیقِ هم سن و هم دوره و هم نسل و در یک کلام، حکایت دوستیِ دو رفیقِ برادر است، در قاتل اهلی، رفاقتی است بینِ دو نسل و دو دوره و دو روزگارِ متفاوت و روایتی است از رفاقت پدر با پسر و پسر با پدر..

خون شد

خون شد آخرین فیلم اکران نشده کیمیایی به مثابه خانه ای قدیمی است که همه چراغ هایش خاموش بوده و هیچکس نیز در اتاق هایش ساکن نیست. در این میان یکی از ساکنین این خانه می آید و همه چراغ ها را روشن می کند… ..

adeliasafar.com: سفرهای ادلیا: ارزانترین تورهای مسافرتی اروپایی، آسیایی و کانادا را از ما بخواهید.

dorezamin.com: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!