چیپست اگزینوس؛ تاریخچه تراشه های ساخت سامسونگ - مجله بای بلاگ

2010 - تولد اگزینوس

در سال 2010 نخستین گوشی سری گلکسی S با چیپست ساخت سامسونگ معرفی شد که در آن دوران Hummingbird نام داشت. نام این چیپست 45 نانومتری مدت ها بعد به Exynos 3 Single تغییر پیدا کرد که برای زمان خود تراشه قدرتمندی محسوب می شد. در آن دوران که پردازنده های دارای هسته 1 گیگاهرتزی کمیاب بودند، این چیپست از هسته پردازشی Cortex-A8 با سرعت 1 گیگاهرتز بهره می برد. در حقیقت در سال 2009 که این چیپست رونمایی شد، سامسونگ گفت که اولین چیپست دارای پردازنده 1 گیگاهرتزی است.

از دیگر ویژگی های آن می توانیم به پردازنده گرافیکی PowerVR SGX540 با پشتیبانی از نمایشگرهای 800 در 600، امکان پذیر کردن فیلم برداری 1080p، پشتیبانی از رم LPDDR2 و حافظه داخلی eMMC 4.3 اشاره کنیم. باید خاطرنشان کنیم این تنها چیپست ساخت سامسونگ بود که به یکی از گوشی های گوگل نکسوس راه پیدا کرد.

گوشی های قابل توجه: گلکسی S، گوگل نکسوس S

2011 - افزایش جذابیت اگزینوس

اولین چیپست اگزینوس که از همان ابتدا این نام را داشت، اگزینوس 4210 Dual بود که در سال 2011 همراه با گلکسی S2 ارائه شد. این چیپست از پردازنده دو هسته ای با سرعت 1.2 گیگاهرتز بهره می برد. یکی دیگر از ویژگی های قابل توجه آن بهره گیری از پردازنده گرافیکی Mali-400MP4 بود که برای اولین بار شاهد راه یابی پردازنده گرافیکی طراحی شده از طریق Arm به یکی از چیپست های سامسونگ بودیم.

این چیپست چند ویژگی مشترک با نسل قبلی داشت که مثلا می توانیم به فناوری ساخت 45 نانومتری، پشتیبانی از رم LPDDR2 و امکان پذیر کردن فیلم برداری 1080p اشاره کنیم. با این حال، سامسونگ با این چیپست توانست پشتیبانی از نمایشگرهای مبتنی بر رزولوشن بالاتر (1440 در 900) و حافظه داخلی eMMC 4.4 را امکان پذیر کند. در دورانی که گوشی ها نمایشگر کوچکی داشتند، این چیپست برای اولین گوشی سری نوت در سال 2011 استفاده شد. همچنین شرکت چینی میزو هم برای اولین گوشی خود از این چیپست بهره برد.

گوشی های قابل توجه: گلکسی S2، گلکسی نوت، میزو MX

2012 - حرکت صنعت به سمت پردازنده های 4 هسته ای

در سال 2012 مهم ترین خبر بازار چیپست های موبایل مهاجرت به سمت پردازنده های 4 هسته ای بود و سامسونگ با معرفی اگزینوس 4412 به این فرایند پیوست. این چیپست در ابتدا با گلکسی S2 به دست کاربران رسید ولی ماه ها بعد گلکسی نوت 2 هم از آن بهره مند شد که البته در این گوشی سرعت چیپست کمی افزایش پیدا کرد.

اگرچه هسته پردازشی این چیپست مانند نسل قبلی همچنان Cortex-A9 بود، اما دو برابر شدن تعداد آن توان پردازشی بسیار بیشتری را امکان پذیر می کرد. در این میان، باید به حفظ پردازنده گرافیکی موجود در نسل قبلی اشاره کنیم که این یعنی در این زمینه حرف تازه ای برای گفتن نداشت. از دیگر ویژگی های نو آن نباید فناوری ساخت 32 نانومتری را از قلم بیندازیم. این چیپست به دو گوشی لنوو و تبلت گلکسی نوت 8 هم راه پیدا کرد.

گوشی های قابل توجه: لنوو K860 و K860i، گلکسی نوت 2، گلکسی S3

2013 - استفاده از پردازنده 8 هسته ای

صنعت چیپست های موبایل در عرض فقط چند سال از پردازنده های 2 هسته ای به پردازنده های 8 هسته ای رسید. در سال 2013 اگزینوس 5410 همراه با گلکسی S4 ارائه شد که از 4 هسته قدرتمند Cortex-A15 و 4 هسته کم مصرف Cortex-A7 بهره می برد.

یکی از مهم ترین محدودیت های اگزینوس 5410 این بود که فقط امکان استفاده از نصف هسته های پردازنده وجود داشت و این یعنی اپلیکیشن ها در شرایط مختلف باید بین بخش حاوی هسته های A15 یا A7 دست به انتخاب می زدند. این یک محدودیت عجیب بود که به نوعی هدف از تعبیه 8 هسته پردازشی را زیر سؤال می برد.

البته در این میان از پردازنده گرافیکی قدرتمند PowerVR SGX544 MP3 بهره می برد و از نمایشگرهای دارای رزولوشن 2560 در 1600 و رم LPDDR3 پشتیبانی می کرد. گوشی های مبتنی بر این چیپست می توانستند فیلم برداری 1080p با سرعت 60 فریم در ثانیه را عملی کنند و همچنین استفاده از دوربین اصلی 13 مگاپیکسلی هم امکان پذیر کرد.

خوشبختانه سامسونگ اواخر 2013 از اگزینوس 5420 رونمایی کرد که با این چیپست، اپلیکیشن ها می توانستند به طور هم زمان از هر 8 هسته پردازشی بهره ببرند. سامسونگ به جای پردازنده گرافیکی PowerVR از Mali T628 MP6 استفاده کرد و به غیر از این دو ویژگی، این چیپست تفاوتی با نسل قبلی خود نداشت.

گوشی های قابل توجه: گلکسی S4، گلکسی نوت 3

2014 - غلبه اگزینوس بر اسنپدراگون در مهاجرت به 64 بیت

2014 سال بسیار خوبی برای سامسونگ بود و در همین سال شاهد عرضه یکی از پیروز ترین گوشی های این شرکت یعنی گلکسی S5 بودیم. این گوشی فقط از اسنپدراگون 801 بهره می برد اما سامسونگ برای گلکسی نوت 4 و گلکسی نوت اج در کنار اسنپدراگون از چیپست 20 نانومتری اگزینوس 5433 استفاده کرد.

سامسونگ با این چیپست توانست کوالکام را در زمینه مهاجرت به معماری 64 بیتی شکست دهد و به همین خاطر هشت هسته پردازشی این چیپست اگزینوس قادر به انجام کارهای پیچیده تری بودند. از دیگر ویژگی های اگزینوس 5433 می توانیم به پردازنده گرافیکی Mali-T760 MP6 و پشتیبانی از رم LPDDR3e اشاره کنیم.

این چیپست در زمینه فیلم برداری و عکاسی ارتقای قابل توجهی برای نسل قبلی بود و از دوربین سلفی 3.7 مگاپیکسلی، دوربین اصلی 16 مگاپیکسلی پشتیبانی می کرد. در ضمنً نباید امکان پذیر کردن فیلم برداری 4K و ضبط ویدیوهای 1080p با سرعت 120 فریم در ثانیه را از قلم بیندازیم. همچنین این چیپست بالاخره پشتیبانی از اینترنت LTE را امکان پذیر کرد.

گوشی های قابل توجه: گلکسی نوت 4، گلکسی نوت اج

2015 - بهترین چیپست پرچم دار سال

گفته می شود چیپست 14 نانومتری اگزینوس 7420 بهترین چیپست پرچم دار در سال 2015 بوده است. این تراشه از پردازنده 8 هسته ای مبتنی بر 4 هسته Cortex-A57 و 4 هسته Cortex-A53 بهره می برد. پردازنده گرافیکی آن هم Mali-T760 بود که نسبت به نسل قبلی 2 هسته بیشتر داشت.

در این میان، به لطف بهره گیری از فناوری ساخت 14 نانومتری، پشتیبانی از نمایشگرهای 4K، رم LPDDR4 و حافظه داخلی UFS 2.0 توانست سروصدای زیادی راه بیندازد. از دیگر مشخصات قابل توجه می توان به پشتیبانی از دوربین اصلی 20 مگاپیکسلی، دوربین سلفی 8 مگاپیکسلی و امکان ضبط ویدیوهای 4K با سرعت 30 فریم در ثانیه اشاره کرد.

سامسونگ برای سری گلکسی S6 و گلکسی نوت 5 از چیپست اسنپدراگون استفاده نکرد و این گوشی ها فقط با این چیپست راهی بازار شدند که گویا سامسونگ به دلیل نگرانی های مربوط به داغ شدن اسنپدراگون 810 این تصمیم را اتخاذ کرده بود.

گوشی های قابل توجه: میزو پرو 5، گلکسی نوت 5، سری گلکسی S6

2016 - بهره گیری اگزینوس از پردازنده های اختصاصی

سامسونگ تا این سال برای تمام چیپست های خود از پردازنده های مبتنی بر طراحی شرکت Arm استفاده می کرد. اما در سال 2016 اگزینوس 8890 همراه با پردازنده های اختصاصی سری Mongoose معرفی شد. البته در کنار 4 هسته پردازشی Mongoose M1، سامسونگ 4 هسته Cortex-A53 هم تعبیه کرد.

این چیپست برای اولین بار پشتیبانی از دوربین دوگانه با رزولوشن 12 مگاپیکسلی را ممکن کرد و گوشی های مبتنی بر آن می توانستند از دوربین سلفی 13 مگاپیکسلی استفاده کنند. اگرچه اگزینوس 8890 از فیلم برداری 4K با سرعت 60 فریم در ثانیه پشتیبانی می کرد، اما سری گلکسی S7 فاقد این مشخصه بودند. گفته می شود اسنپدراگون 835 فاقد این قابلیت بوده و سامسونگ برای همسان نگه داشتن ویژگی های دو مدل، این قابلیت را کنار گذاشته است. طبق بررسی های اجرا شده، این چیپست نسبت به رقیب اسنپدراگون خود در زمینه مصرف انرژی حرف بیشتری برای گفتن داشت.

گوشی های قابل توجه: میزو پرو 6 پلاس، گلکسی نوت 7، سری گلکسی S7

2017 - ظهور پردازش های ناهمگن

اگزینوس 8895 در سال 2017 با 4 هسته پردازشی Mongoose M2 و 4 هسته Cortex-A53 معرفی شد. سامسونگ با استفاده از پردازنده گرافیکی Mali-G71 MP20 توانست در این زمینه قدرت زیادی برای چیپست به ارمغان بیاورد. از دیگر ویژگی های آن نباید پشتیبانی از حافظه داخلی UFS 2.1 و رم LPDDR4X را از قلم بیندازیم.

این چیپست همچنین مجهز به واحد پردازش بصری (VPU) بود که برای کارهایی مانند تشخیص اشیاء و منظره استفاده می شد. این اولین تلاش مهم سامسونگ برای افزودن قابلیت های یادگیری ماشینی به چیپست های خود بود. سامسونگ همچنین از پردازشگر تصویر دو هسته ای استفاده کرد که یکی از هسته ها برای پردازش های پیچیده تصاویر استفاده می شد و دیگری هم وظیفه پردازش های ساده تر را بر عهده داشت.

در زمینه فیلم برداری این چیپست ضبط ویدیوهای 4K با سرعت 120 فریم در ثانیه را امکان پذیر می کرد. سامسونگ به منظور افزایش امنیت، بخشی از چیپست را برای ذخیره اطلاعات مهم مانند داده های اثر انگشت اختصاص داد. متأسفانه گوشی های مبتنی بر این تراشه هم از فیلم برداری 4K با سرعت 60 یا 120 فریم در ثانیه بهره نمی بردند اما برخی برنامه نویس ها راهکارهایی را برای فعال سازی فیلم برداری 4K با سرعت 60 فریم در ثانیه ارائه کردند.

گوشی های قابل توجه: میزو 15 پلاس، گلکسی S8، گلکسی نوت 8

2018 - بهبود جزئی

اگزینوس 9810 در سال 2018 بیشتر یک تکامل جزئی نسبت به نسل قبلی خود بود. پردازنده این چیپست دارای 4 هسته پردازشی نسل سوم Mongoose بود و در کنار آن 4 هسته Cortex-A55 تعبیه شد. باید خاطرنشان کنیم هسته های A55 حتی در نوترین چیپست های پرچم دار اگزینوس هم قرار دارند.

این تراشه اگرچه در مقایسه با نسل قبلی از پردازنده گرافیکی بهتری بهره می برد، اما در کل تفاوت زیادی با آن نداشت و مثلا همچنان مبتنی بر فناوری ساخت 10 نانومتری بود. در ضمنً این آخرین چیپست پرچم دار اگزینوس بود که از طریق شرکت میزو استفاده شد. طی چند سال گذشته ویوو به استفاده از چیپست های سامسونگ روی آورده ولی این شرکت فقط از تراشه های میان رده سامسونگ برای گوشی های خود استفاده می کند.

گوشی های قابل توجه: میزو 15 پلاس، گلکسی نوت 9، گلکسی S9، گلکسی نوت 10 لایت

2019 - نقشه راه برای نسل های بعدی چیپست های اگزینوس

اگزینوس 9820 از ویژگی هایی بهره می برد که به بخش ثابت نسل های بعدی اگزینوس تبدیل شدند. اول از همه باید به قرارگیری هسته های پردازشی در سه بخش اشاره کنیم. در یک بخش 2 هسته پردازشی Mongoose M4 برای پردازش های سنگین تعبیه شدند، در بخش دیگر دو هسته Cortex-A75 پردازش های ماز طریق را بر عهده گرفتند و در نهایت 4 هسته Cortex-A55 هم برای پردازش های سبک اختصاص پیدا کردند.

همچنین سامسونگ بعد از هواوی، واحد پردازش عصبی در این چیپست تعبیه کرد. پردازنده گرافیکی آن حدود 40 درصد سریع تر از اگزینوس 9810 بود و 35 درصد انرژی کمتری مصرف می کرد. با وجود این بهبودهای اجرا شده، اگزینوس 9820 فقط در زمینه عملکرد تک هسته ای نسبت به اسنپدراگون 855 حرف بیشتری برای گفتن داشت و در دیگر زمینه ها مانند عملکرد گرافیک، ایجاد گرما و عمر باتری در برابر اسنپدراگون باخت.

سامسونگ در همان سال 2019 از چیپست اگزینوس 9825 هم رونمایی کرد که در سری گلکسی نوت 10 استفاده شد. طبق بررسی های اجرا شده، این چیپست هم به خصوص در زمینه گرافیک عملکرد ضعیف تری نسبت به اسنپدراگون 855 داشت.

گوشی های قابل توجه: سری گلکسی S10، سری گلکسی نوت 10

2020 - بدترین سال برای چیپست های اگزینوس

یکی از مهم ترین نشانه های شکست اگزینوس 990 این بود که سامسونگ برای گوشی های گلکسی S20 مختص بازار کره از چیپست اسنپدراگون 865 استفاده کرد. این چیپست 7 نانومتری بر روی کاغذ حرف زیادی برای گفتن داشت اما اگزینوس 990 در تقریبا تمام حوزه ها در برابر اسنپدراگون 865 ضعیف تر ظاهر شد.

چیپست پرچم دار سامسونگ در سال 2020 برای نخستین بار پشتیبانی از نمایشگرهای 120 هرتز با رزولوشن QHD+ را امکان پذیر کرد و همچنین به گوشی های مبتنی بر آن اجازه داد که از دوربین اصلی 108 مگاپیکسلی بهره ببرند. در ضمنً بالاخره سامسونگ فیلم برداری 8K را برای گوشی ها ارائه کرد. اما در نهایت شکست سنگین این چیپست منجر به تعطیلی بخش طراحی هسته های پردازشی اختصاصی شد و همچنین سامسونگ برای بهبود پردازنده گرافیکی تراشه های خود به فکر تغییرات اساسی افتاد.

گوشی های قابل توجه: سری گلکسی S20، گلکسی S20 فن ادیشن، سری گلکسی نوت 20

2021 - اگزینوس 2100

شرکت طی چند سال گذشته مشغول همکاری با AMD برای توسعه پردازنده های گرافیکی بوده ولی این پردازنده ها هنوز برای اگزینوس 2100 آماده نبودند و از طرف دیگر سامسونگ بعد از سال ها تلاش برای توسعه پردازنده های اختصاصی، بار دیگر از طراحی های شرکت Arm استفاده کرد.

این چیپست 5 نانومتری از نظر هسته های پردازشی شباهت زیادی به اسنپدراگون 888 دارد و پردازنده گرافیکی Mali-G78 MP14 هم حدود 50 درصد عملکرد بهتر نسبت به نسل قبلی را به ارمغان می آورد. طبق بررسی های اجرا شده شکاف عملکردی بین مدل اگزینوس و اسنپدراگون گلکسی S21 اولترا بسیار کمتر از گذشته شده است.

اگزینوس 2100 برای اولین بار بین چیپست های پرچم دار سامسونگ همراه با مودم 5G یکپارچه ارائه شد که این موضوع منجر به کاهش مصرف انرژی می شود. از دیگر بهبودهای اجرا شده می توانیم به واحد پردازش عصبی 3 هسته ای اشاره کنیم که در نسل قبلی مبتنی بر دو هسته بود. مانند دیگر چیپست های پرچم دار در سال 2021، اگزینوس 2100 هم از رم LPDDR5، حافظه داخلی UFS 3.1، نمایشگر QHD+ با رفرش ریت 144 هرتز و نمایشگر 4K با رفرش ریت 120 هرتز پشتیبانی می کند.

گوشی های قابل توجه: سری گلکسی S21

2022 - آینده چیپست های اگزینوس سامسونگ

چیپست های سامسونگ از سال آینده به بهره گیری از پردازنده های گرافیکی AMD روی می آورند و با این کار دوران نو اگزینوس آغاز خواهد شد. به گفته مدیرعامل AMD، پردازنده گرافیکی این شرکت امکاناتی مانند رهگیری پرتو (ray tracing) و سایه زنی با نرخ متغیر (variable rate shading) را برای گوشی ها به ارمغان می آورد. به زبان ساده، این چیپست می تواند جذابیت گرافیکی بازی ها را دوچندان کند.

به نظر می رسد جانشین اگزینوس 2100 اواخر 2021 معرفی خواهد شد و اوایل سال 2022 همراه با سری گلکسی S22 به دست کاربران می رسد. سامسونگ برای این چیپست قرار است از یک هسته Cortex-X2، 3 هسته Cortex-A710 و 4 هسته Cortex-A510 استفاده کند. همانطور که گفتیم، سامسونگ سخت مشغول تلاش است تا بتواند عملکرد چیپست های اگزینوس را متحول کند. اگرچه قرار نیست نسل اول پردازنده گرافیکی AMD موجود در چیپست اگزینوس عملکرد انقلابی داشته باشد، اما بدون شک پایه و اساس تحولات بعدی اگزینوس را ایجاد خواهد کرد.

منبع: Android Authority

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا