کتاب های صوتی رقیب آثار چاپی نیستند - مجله بای بلاگ

به گزارش ایران، کتاب هایی از حوزه های مختلف. از رمان و داستان کوتاه گرفته تا آثاری تاریخی، سیاسی و حتی فلسفی. درمیان آنها نام های مشهوری از اهالی کتاب خودمان و سایر نقاط جهان هم دیده می شود و برای سلایق مختلفی از جامعه کتاب خوان، کتاب خوانده است. این بازیگر سابق تئاتر که چندی است تدریس علاقه مندان یادگیری فن بیان و گویندگی را هم برعهده دارد نسبت به بعضی تصورات اشتباه درباره کتاب های صوتی گلایه دارد، اینکه هنوز عده ای این گونه کتابخوانی را جدی نمی گیرند و بعضی هم آن را رقیب یا مانعی بر سر راه کتاب های چاپی می دانند. سلطان زاده درباره مدت ها فعالیت مداوم در این عرصه می گوید: جهانی کتاب متفاوت از بازیگری است، گوینده کتاب بیش از بازیگر سینما و تئاتر غرق شخصیت های خود می شود. آن قدر که از این همه تأثیرپذیری کتاب ها بر زندگی خودم می ترسم. گاهی جدایی از نقش هایی که در برابر میکروفن ایفا می کنم سخت است. گفت و گوی امروزمان با این گوینده کتاب های صوتی که در اغلب پلتفرم های کتاب، همانند طاقچه و فیدیبو بنابر استقبال مخاطبان، برای او بخش جداگانه ای را در نظر گرفته اند می خوانید.

بیش از هفت سالی می شود که به گویندگی کتاب های صوتی مشغول هستید؛ چطور شد که تئاتر را رها نموده و سراغ این عرصه آمدید؟

خیلی اتفاقی بود! بله. پیش تر به تئاتر مشغول بودم. اوایل دهه هشتاد آموزش و کار تئاتر را نزد آقای ابوالحسنی، از تئاتری های بنام مازندران آغاز کردم. بعدتر به پیشنهاد استاد علی دنیوی، از چهره های قدیمی و شناخته شده نمایشنامه نویسی به رادیو رفتم، البته همراه با همسرم، مریم پاکزاد. اینها از استادانی هستند که بنابه شرایط زندگی شان برای فعالیت های هنری خود ساکن تهران نشدند. هرچند که استاد دنیوی به هرحال میان تئاتری ها شناخته شده است و نوشته های او بارها در رادیو نمایش تهران و از سوی کارگردانان مطرحی همانند صدرالدین شجره، بهزاد فراهانی و ژاله علو اجرا شده اند. اینها که گفتم به سال 87 بازمی شود، تا پیش از آن سابقه کار در برابر میکروفن نداشتم. راستش جنس کار روی صحنه تئاتر با نمایش رادیویی که مقابل میکروفن است تفاوت بسیاری دارد. به مرور این رسانه تازه، تفاوت ها و ملزومات آن را فهمیدم؛ مثلاً اگر روی صحنه تئاتر به فلان شکل فریاد می زدم، پشت میکروفن رادیو فهمیدم که همان را باید به شکل دیگری انجام بدهم.نمایش رادیویی به مراتب سختتر از اجرای روی صحنه است.

از جهت اینکه دیگر قادر به یاری گرفتن از حالت های صورت و زبان بدن نبودید؟

بله، روی صحنه و مقابل تماشاگران، با کمی شل کردن ابروها و تغییر حالت چشم ها به راحتی می توان حس ناراحتی را به مخاطب نشان داد. اما در رادیو چنین خبری نیست. اول و آخر همه چیز در صدای گوینده خلاصه می شود. وقتی هر دو عرصه را تجربه کنید متوجه سختی نمایش رادیویی خواهید شد. این را به مرور یاد گرفتم اما به علت بعضی شرایط نه چندان خوشایند صداوسیما، من و همسرم بعد 2سال که نمایش های بسیاری ضبط کردیم از رادیو رفتیم. البته ناگفته نماند که کم بضاعت بودن توانایی مالی رادیو هم در این تصمیم مان نقش بسیاری داشت. دوباره به کار تئاتر بازگشتیم تا اینکه سال93 یکی از دوستان گفت ما را به فردی معرفی نموده که دنبال تعدادی تئاتری است که صدای خوبی هم داشته باشند. تنها چیزی که می دانستیم این بود که قرار است تشکیلاتی صوتی راه اندازی شود.

با کار گویندگی کتاب آشنا بودید؟

هیچ چیزی درباره اش نمی دانستم، در اوضاع واحوال مالی بدی بودم، روحیه خوبی نداشتم.

و این شرایط مشوقتان برای ورود به عرصه ای تازه شد؟

تشویق نشدم اما حس کردم چاره دیگری ندارم. باورم نمی شد مؤسسه ای تازه کار، آن هم در شهرستان، خاتمهی داشته باشد. بااین حال در کمال ناامیدی سر قرار با دامون آذری، مدیر فعلی و مؤسس شرکت آوانامه رفتم. به خودم گفتم شاید شارلاتان باشد! تصور می کردم همان چند ماه نخست کاسه کوزه اش را جمع می نماید و بیکار می شویم.

بابت تمرکز عمده ناشران عظیم در مرکز؟

بله، فرض حتی صادق بودن او را هم در نظر گرفتم که به نظرم بازهم فرقی نمی کرد، بعید می دانستم پیروز شود. اما همسرم موافق بود، راستش در مقایسه با من خیلی خوش بین تر است و همین شد که پذیرفتم. هرچند که با اکراه! آقای آذری از این گفت که درصدد فراوری کتاب های صوتی است، جهانیی که برای من غریب به نظر می رسید.

بویژه که هنوز هیچ کدام از این مؤسسات فراوری کتاب های گویا به شکل امروز فعال نبودند، نوین کتاب گویا، واوخوان و... حتی پلتفرم های عرضه کتاب های صوتی و الکترونیکی!

البته خانم محمدی، مدیر مؤسسه نوین کتاب گویا تقریباً از ابتدای سال 90 کار خود را آغاز نموده بود؛ اما خیلی محتاط و با فراوریات کمی پیش می رفت. من، همسرم و چند نفر دیگر آزمایشی چندصفحه ای خواندیم و ضبط شد؛ چند روز بعد تماس گرفتند دوباره برویم. بنای همکاری مان از همان زمان آغاز شد.

جالب است، برخلاف اغلب افرادی که از ابتدای کار خود با شوق زیاد یاد می نمایند اما شما تأکید دارید که با آن آشنا نبودید و...

خب باید صادق باشم، برخلاف حالا هیچ تصویری از کار در این حوزه نداشتم.

در خاطرتان هست که نخستین کتابی که با گویندگی شما ضبط و منتشر شد چه بود؟

یک مستند تاریخی با اسم امپراطوری ایران، نوشته دان ناردو از انتشارات ققنوس بود. آقای حسین زادگان از نخستین ناشرانی بود که آوانامه را باور کرد. مدیر آوانامه هر هفته برای صحبت و جلب موافقت ناشران به تهران می رفت. اما همان ابتدا از او کارنامه کار می خواستند؛ حالا بماند که وقتی می فهمیدند آوانامه در تهران دایر نیست دیگر توجهی نمی کردند. من و دیگر دوستان شاهد بودیم که تا جلب نظر ناشران، حداقل آنهایی که هم اکنون با آنان همکاری داریم چه راه سختی طی شده است. از طرفی ناشران به صوتی کردن آثار خود خوش بین هم نبودند.

این اعتمادسازی چه طور رخ داد؟آن هم وقتی که حتی مؤسسه کیلومترها دورتر از محل استقرار ناشران عظیم بود و از سویی آوانامه کارنامه قبلی هم نداشت.

مدیر آوانامه فرد بسیار پیگیری است، خیلی اوقات با گفتن این جمله که برو بعداً بیا، او را از سرخود باز می کردند. اما می رفت و بازهم پی درخواست خود بازمی گشت و مذاکره می کرد. کار راحتی نیست رفت وآمدهایی با این مسافت. اما هم پیگیر بود و هم خستگی ناپذیر. کارمان را از دفتر بسیار کوچکی در بابل آغاز کردیم. خوشبختانه بعد از چند سال آن دفتر کوچک 80 متری جای خود را به ساختمانی 900 متری با 50 کارمند و 50 گوینده مدعو داده است. در تهران هم دفتر دیگری تأسیس شد.

حالا بعد از هفت- هشت سال کار مداوم نگاه ناشران به مؤسساتی همانند آوانامه چیست؟

حداقل بسیاری از ناشران عظیم ضرورت توجه به شکل های تازه کتاب صوتی را پذیرفته اند. اگر هفت سال قبل تنها دو ناشر به ما اعتماد کردند حالا به پانزده ناشر حرفه ای افزایش یافته اند. حالا که سال ها از فعالیت مؤسساتی همانند ما در عرصه کتاب های گویا می گذرد عجیب است که بعضی همچنان اعتماد نمی نمایند. تصورات اشتباه زیادی هنوز نشرمان را گرفتار نموده؛ گمان می نمایند که کتاب صوتی به فروش آثار چاپی لطمه می زند. درصورتی که این گونه نیست. تجربه خود ما در این سال ها نشان داده کتاب صوتی رقیب نسخه های چاپی نیست. کتاب صوتی نیامده که جای آثار چاپی را تنگ کند. این دو مکمل یکدیگر هستند. خیلی از مخاطبان کتاب های صوتی از این طریق کتاب خوان های جدی شده اند و سراغ آثار چاپی هم رفته اند.

از شباهت های جهانی بازیگری با گویندگی کتاب بگویید. وقتی بحث تئاتر یا فیلم سینمایی است بازیگر باید پیش تر فیلم نامه یا نمایشنامه را بخواند، با آن ارتباط بگیرد، کاراکتر مناسب نقش خود را بسازد و... درباره گویندگی چگونه است؟

آن طور نیست که فکر کنید کتابی را مقابلمان می گذاریم، می خوانیم و تمام. گوینده قرار است یا داستان بخواند یا ناداستان. کتاب های غیرداستانی، همانند همان اثر تاریخی که اشاره شد احتیاجی به لحن سازی ندارند. البته حتی برای این کتاب ها هم گوینده باید صدای خوبی داشته باشد، این کار را بشناسد و با فنون آن آشنا باشد. اما برای آثار داستانی احتیاج به پیش فراوری است؛ باید کتاب را قبلاً بخوانید. برای هر کاراکترها متناسب با شرایط آنها شخصیت سازی و حتی صداسازی کنید. حتی کلیت داستان را درک کنید؛ اینکه اثری پلیسی- جنایی است یا عاشقانه و... اینها مواردی است که تأثیر زیادی در چگونگی خوانش دارد. محال است که بدون این کارها بتوان گویندگی اثر داستانی را انجام داد.

تفاوت و شباهت گویندگی آثار داستانی با توجه به نکات ذکرشده با بازیگری در چیست؟

مهم ترین نقطه اشتراک آنها برون ریزی عاطفی است؛ از خشم و نفرت گرفته تا خوشحالی و... اینها عواطفی است که فرد در ایفای نقش از خود بروز می دهد؛ چه جلوی دوربین و به روی صحنه تئاتر و چه در گویندگی کتاب های صوتی و پشت میکروفن. هرچند که جنس اجرای آنها فرق دارد. شیوه بازی روی صحنه تئاتر به مراتب متفاوت تر از مقابل دوربین تلویزیون یا سینما است. چگونگی بازی مقابل دوربین، وقتی قرار است از پرده سینما پخش شود با بازی روی صحنه تئاتر که تماشاگر فاصله کمی از شما دارد فرق دارد. از طرفی هیچ کدام از اینها شبیه کار پشت میکروفن نیست.

بحث کتاب های غیرداستانی را اگر کنار بگذاریم، در همین حیطه ادبیات، چه وقتی برای کتاب ها ، شخصیت سازی و لحن می سازید و چه زمانی کتاب را با خوانش ساده ضبط می کنید؟ بویژه در شرایطی که هنوز اتفاق نظری درباره چگونگی خوانش کتاب های صوتی، اینکه فاقد لحن سازی باشد یا همراه باشخصیت سازی و... حاصل نشده است.

اینجا بحث سلیقه های مختلف در میان است. گوینده ممکن است کتابی را با پنج-شش کاراکتر در دست بگیرد که سن و جنسیت های مختلفی دارند. قرار است آن را بخواند اما اینکه چطور و به چه شیوه ای بستگی به این دارد که کدام یک از شیوه های رایج در خوانش کتاب های صوتی موردنظر باشد. نه فقط در ایران، بلکه در حیطه جهانی هم با دو نوع خوانش کتاب های صوتی روبرو هستیم. عده ای معتقد به خوانش ساده و روایی محور هستند وعده ای هم سبک نمایشی را قبول دارند. در شیوه نمایشی باید شخصیت سازی کرد، جای کاراکترها نهاده شد و کتاب را خواند.

شبیه کاری که در مرگ در می زند وودی آلن با محسن زرآبادی پور انجام دادید؟

نه، فرق دارد. مرگ در می زند نمایشنامه است.

گویندگی تان در کلمات ژان پل سارتر یا زوربای یونانی نیکوس کازانتزاکیس چطور؟

اینها را می توان در این زمره دانست، مثلاً همین شخصیت زوربا که مثال زدید را طراحی کردم و بنابر کاراکتری که دارد برای آن لحن مناسب پیدا کردم. دراین بین زوربا یک کارفرما هم دارد، پیرزنی هم در این داستان حضور دارد که شخصیت های اینها را هم باید طراحی کرد. نمونه هایی که گفتید ازجمله خوانش های نمایشی هستند که در جهان هواداران خاص خود را دارد.

اما درباره شیوه فاقد لحن چطور؟

این دومین شیوه خوانش کتاب های صوتی در جهان است. در این روش خبری از شخصیت سازی نیست. بعضی مخاطبان هم هستند که این شیوه را می پسندند. بنابراین اینکه بگوییم خوانش نمایشی صحیح است یا روایی و فاقد لحن، گفته بی حاصلی است. هرکدام از این ها مخاطبان خاص خود را دارد.

خودتان با کدام یک بیشتر موافق هستید؟

هر دو شیوه خوانش باید در دسترس باشد تا مخاطبان بر اساس سلیقه خود انتخاب نمایند. یکی از عظیم ترین کمپانی های فراوری کتاب صوتی آئودیبل (Audible) است که در امریکا قرار گرفته است. این شرکت که زیر نظر آمازون فعالیت می نماید به نقطه ای رسیده که از هر کتاب در فراوری نسخه صوتی اش، دو نوع خوانش مورد بحث را منتشر و در اختیار مخاطبان می گذارد. خب ما هنوز در ایران ازنظر مالی چنین بضاعتی نداریم و باید میان یکی از این دو شیوه را انتخاب کنیم.

تا از بحث بی اعتمادی ناشران دور نشده ایم اشاره ای هم به قانون حق انتشار داشته باشیم؛ این نگرانی ها چقدر از امکان خدشه دار شدن حقوق صاحب اثر ناشی می شود؟ بویژه درباره کتاب های گویا که فقط با صدا طرف هستیم و این کار منتشرنمایندگان غیرقانونی را آسان تر می سازد.

متأسفانه نه فقط مؤسسه آوانامه، بلکه همه ما، افرادی که در زمینه کتاب های صوتی به طور جدی مشغول فعالیت هستیم از این مسأله آسیب دیده و می بینیم. همین چند روز پیش یکی از دوستان به من هشدار داد که فلانی نسخه صوتی ات از کتاب زوربای یونانی در یک کانال تلگرامی منتشرشده است. در این یکی، دو ماه اخیر با پیغام های متعددی شبیه همین هشدار محبت آمیز روبرو شده ام. بخشی از این نگرانی ها بی علت نیست؛ نمی دانم برای این کار چه واژه ای به کار ببرم! هرچند که بی تعارف این هم دزدی است، فرقی ندارد! با این تفاوت که دزدی از فرهنگ تبعات تلخ تری را رقم می زند. گاهی می تواند به خاموشی فعالیت های یک بخش از کتاب بینجامد؛ لطمه ای که شاید براحتی قابل جبران نباشد.

وقتی هنوز به معاهده برن نپیوسته ایم و از طرفی حق انتشار داخلی هم نداریم چطور می توان جلوی این قبیل اقدامات غیرقانونی را گرفت؟

حق انتشار داخلی که داریم. اما بدون قدرت اجرایی جدی و از طرفی خلأهای زیادی برای سوء استفاده نمایندگان دارد! متأسفانه ادامه این فرایند و بی توجهی مسئولان به نظارت جدی می تواند به تعطیلی آوانامه ها بینجامد. مگر چه تعداد مؤسسه به شکل جدی مشغول این کار هستند؟ اگر کاری نشود همین ها هم از دست می فرایند.

دراین بین پلتفرم هایی که عرضه نماینده کتاب های صوتی هستند از نظر نرم افزاری قادر نیستند تا حدی جلوی این کار را بگیرند؟

اتفاقاً به تازگی جلسه ای با پلتفرم هایی همانند طاقچه و فیدیبو داشتیم. درباره اینکه چطور می توان این آسیب ها را به حداقل رساند. آن دوستان هم در کوشش هستند تا حد امکان دست دزدی های اینچنینی را کوتاه نمایند. به اسم نمونه در فیدیبو امکان کپی کردن و انتقال فایل وجود ندارد.

پیش تر که انتقال به کارت های حافظه ممکن بود! البته هنوز هم گزینه این انتقال وجود دارد!

اما این امکان در همین پلتفرمی که گفتم حذف شده. البته تا این دوستان پیروز به حل مسائلی ازاین دست بشوند با مسائل زیادی روبه رو هستیم.

کتاب های صوتی هم که قرار بود به معاونت فرهنگی و زیرمجموعه های صنوف نشر اضافه شوند. هنوز این اتفاق رخ نداده؟

متأسفانه نه. کتاب های صوتی در حال حاضر زیر نظر رسانه های دیجیتال معاونت مطبوعاتی است، هنوز به معاونت فرهنگی منتقل نشده. نشر الکترونیک و کتاب های گویا به سبب ساختار و شرایط متفاوتی که در مقایسه با کتاب های چاپی دارند حتی بهتر است که اتحادیه ای خاص خود به شکلی سراسری در کشورمان داشته باشند. هنوز این چهار، پنج مؤسسه ای که در این زمینه کار می نمایند فکری در این زمینه ننموده اند.

مجمع ناشران الکترونیک چطور؟ ارتباطی با آنان ندارید؟

داریم، اما این ها هم قدرت اجرایی قابل قبولی ندارند که بتوانند در مقابل این قبیل دزدی ها و کپی های غیرقانونی بایستند. این مجمع بیشتر متمرکز بر کتاب های الکترونیکی شده و کتاب های گویا هنوز معنای چندانی در آن ندارد.

البته بحث فقدان اثرگذاری لازم در جلوگیری از کپی های غیرقانونی حتی درباره کتاب های چاپی که دارای اتحادیه های جداگانه ای هستند هم مطرح است. هنوز قدرت اجرایی و نظارتی لازم به صنوف واسپاری نشده!

بله، کتاب های چاپی هم با بحث کتاب سازی روبه رو هستند. در بخش هایی از حوزه کتاب شرایط به گونه ای است که تنها با برخوردهای جدی می توان مانع رفتارهای مجرمانه شد؛ حتماً چندین سال قبل و ماجرای اجباری شدن کمربند بستن در خودروها یادتان هست. تا وقتی بحث جریمه در میان نبود کسی اهمیتی قائل نمی شد، البته همزمان برای فرهنگ سازی هم کوشش کردند. با این حال امروز برای اغلب مردم این مسأله نهادینه شده است. درباره کتاب و فعالیت ناشر نماهای حوزه آثار چاپی و کپی های غیرقانونی کتاب های صوتی و الکترونیکی هم با چنین مسأله ای طرف هستیم. امیدوارم نه تنها شاهد شکل گیری اتحادیه ای خاص کتاب های گویا و الکترونیکی به شکل سراسری باشیم بلکه دولت و مراجع قضایی هم قدرت های نظارتی لازم را به صنوف واسپاری نمایند. دولت با همراهی بازوهای قدرتمندی همانند رسانه ها قادر به فرهنگ سازی است. البته در حوزه کتاب بحث فرهنگ سازی زمان بیشتری طلب می نماید؛ نمی توانیم تا آن موقع صبر کنیم و مسئولان باید چاره جدی تری بیندیشند.

شما گذشته از گویندگی، در مؤسسه آوانامه مسئولیت مدیریت بخش نمایش ها را هم به عهده دارید. از هزینه فراوری کتاب های صوتی و مقایسه اش با آثار چاپی بگویید! بویژه که در کتاب های صوتی با یکسری هزینه ها همانند حق التألیف یا حق الترجمه روبه رو نیستیم.

پاسخ دقیق به این سؤال بیشتر از عهده مدیریت مؤسسه ساخته است، با این حال با اطلاعات خودم به نکاتی اشاره می کنم. برخلاف تصور رایج که کتاب های صوتی باید مقرون به صرفه تر باشند در کشورهای دیگر قیمت آن ها دو برابر آثار چاپی است. در ایران قیمت کتاب های صوتی به مقدار واقعی هزینه هایی که صرف آن می شود نیست، اما نمی توان دست به افزایش قیمت ها زد. ما با مردمی روبه رو هستیم که تازه در حال شناخت کتاب های صوتی هستند. تا این آثار، مخاطبان خاص خود را به آن شکلی که باید پیدا نکند نمی توان آن ها را به قیمت واقعی، همانند سایر کشورها عرضه کرد. از سوی دیگر حتی اگر این قدرت در مخاطب ایجاد شود، اغلب جامعه کتابخوان ازنظر مالی در وضعیتی نیستند که بتوانند آن را بپذیرند.

هزینه کتاب صوتی از چاپی بیشتر است؟

بله، به اسم نمونه شما با فلان ناشر برای صوتی کردن یکی از کتاب های آن قرارداد امضا می کنید؛ قرارتان را هم بر این می گذارید که فلان درصد هم از فروش سالانه نسخه صوتی را به ناشر بدهید. متن کتاب آماده است اما اینجا تازه ابتدای کار صوتی کردن کتاب است. باید با گوینده ای هماهنگ شود، حق الزحمه اش پرداخت شود. همین طور بحث قرارداد با ادیتور، آهنگساز، ناظر ضبط و حتی هزینه های نگهداری و شارژ سایت و پلتفرم ها هم هست.هزینه هایی که به بعضی از آن ها اشاره شد، مبلغ سرسام آوری می شود.

به بحث لحن کتاب های صوتی بازگردیم، در ایران که هنوز بضاعت مالی لازم برای انتشار هر دو نوع کتاب های صوتی موجود نیست؛ شما بر چه اساسی میان این دو شیوه روایت انتخاب می کنید؟

رویکرد فراوری کتاب های صوتی در آوانامه نمایشی است تا کتاب های داستانی با یک روایت خشک و فاقد لحن منتشر نشوند. باورمان بر این است که این شیوه مخاطبان بیشتری دارد.

در فرایند صوتی کردن آثار تعاملی با نویسنده یا مترجم کتاب هم دارید؟

اغلب کتاب هایی که خود من گویندگی آن ها را برعهده داشته ام آثار خارجی بوده اند که مترجمان بخش عمده ای از آن ها یا در قید حیات نیستند یا اصلاً ایران زندگی نمی نمایند. اما برای دیگر همکاران گوینده ام پیش آمده که در صورت لزوم با نویسنده یا مترجم اثر گفت وگو نموده اند. حتی گاهی نویسنده پای چند قسمت ضبط آمده و نظر داده است.

چه نگاهی به ورود سلبریتی ها، بویژه از میان اهالی سینما به این کار دارید؟ بعضی این مسأله را فرصت و بعضی هم آسیبی برای کتاب های صوتی می دانند.

نگاه شخصی خودم بر این است که نمی توان در هیچ کاری برای کسی معین تکلیف کرد، هرکسی حق دارد در این فرایند شرکت کند. اما تصمیم گیری درباره نتیجه کار چیزی است که به عهده مخاطبان است. اما جالب است اگر سراغ کامنت های مردم در پلتفرم هایی مانند طاقچه و فیدیبو بروید با نظرات منفی آنان نسبت به خوانش سلبریتی ها روبه رو می شوید. اکثراً نوشته اند: چرا کتاب را گوینده حرفه ای نخوانده! در حوزه کتاب ما با مخاطبانی فرهیخته روبه رو هستیم که بد و خوب بودن کار را براحتی تشخیص می دهند. طی این سال ها فعالان کتاب های صوتی سطح قابل قبولی از استاندارد را مقابل مخاطبان گذاشته اند و این سبب شده که دیگر به هر کاری، حتی به صرف تبلیغات آن چنانی که فلان چهره سینما آن را خوانده رضایت ندهند.

مخاطب تأکید می نماید که من فلان بازیگر را دوست دارم اما برای این فضا مناسب نیست. البته کتاب صوتی هنوز در حکم یک نوزاد تازه متولدشده است و عجیب نیست که ببینیم بعضی همکاران دست به آزمون و خطاهایی برای جذب بیشتر مخاطبان بزنند. البته حداقل فایده حضور سلبریتی ها در این عرصه آشنایی طیف بیشتری از مخاطبان با کتاب های صوتی است.

تا چند سال قبل اغلب اهالی کتاب تأکید داشتند که تنها کتاب های کمتر جدی داستانی و شعر را می توان صوتی کرد و درباره سایر کتاب ها محدودیت وجود دارد. اما حالا شما که خودتان در این زمینه تجربه کسب نموده اید بگویید که چه کتاب هایی را می توان به صوتی تبدیل کرد؟

همه کتاب ها، مگر آن ها که دارای جدول یا تصاویری هستند که مکمل متن است.

و کتاب هایی همانند آثار فلسفی که احتیاج به تأمل بیشتری دارند چطور؟

درباره آن ها هم محدودیتی وجود ندارد؛ بگذارید مثال دیگری از آن شرکت مشهور امریکایی فراوری کتاب های صوتی بزنم. آنجا آنقدر این کار جدی شده که بر اساس تقسیم بندی های موضوعی با گوینده های مختلفی روبه رو هستیم، به طوری که فلان گوینده را مثلاً به کتاب های فلسفی می شناسند چراکه خودش هم دانش قابل قبولی در آن باره دارد و خیلی بهتر از پس گویندگی کتاب های فلسفی برمی آید. آنجا حتی در گویندگی کتاب ها هم به سوی تخصص گرایی گام برداشته اند.

درباره کتاب های صوتی با تصوراتی روبه رو هستیم؛ ازجمله اینکه هر موقع می توان سراغ آن ها رفت. البته بجز وقتی که مشغول کاری باشیم که احتیاج به تمرکز دارد. تا چه مقدار موافق چنین گفته هایی هستید؟

این نشأت گرفته از همان نگاه هایی است که می گویند فقط کتاب های داستانی دم دستی مناسب صوتی شدن هستند. وگرنه مطالعه در هر شکلی که باشد به تمرکز احتیاج دارد. هرچند که این ها نسبی است و درنهایت بستگی به عادت های خود ما دارد. به اسم نمونه دوستی را می شناسم که فقط هنگام پیاده روی کتاب صوتی گوش می دهد، فرد دیگری موقع خواب به سراغ آن ها می رود. درعین حال خیلی افراد هم پیش از خواب نمی توانند سراغ کتاب های صوتی بفرایند چراکه سریع خواب شان می برد.

از اینکه بیشتر چه طیفی از مردم مخاطب کتاب های صوتی هستید، اطلاعی دارید؟

اطلاع از چنین مسائلی احتیاجمند آنالیز هایی دقیق است که از عهده سازمان های عظیم ساخته است. با این حال بر اساس شنیده های خودم گمان می کنم بیشتر مخاطبان این آثار کتابخوان های حرفه ای باشند. البته طی یکی، دو سال اخیر طیف تازه ای از نسل جوان هم به جمع علاقه مندان آن ها پیوسته اند.

شرایط کرونا و محدودیت های آن چقدر بر افزایش علاقه مندان کتاب های صوتی اثر گذاشته؟

طی محدودیت هایی که کرونا رقم زده، توجه مردم به محصولات فرهنگی و بویژه کتاب های صوتی و الکترونیکی خیلی بیشتر از قبل شده است. هرچند که ای کاش این افزایش علاقه مندی در شرایط عادی و به دوراز مسائل امروز و بیماری کرونا شکل می گرفت. امیدوارم این عادت پسندیده که چندی است در بعضی شکل گرفته، ادامه پیدا کند.

چقدر در جریان تحولات جهانی این عرصه هستید؟

تا حدی که امکان آن باشد پیگیر هستم. حتی برای اطلاع درباره اینکه رویکرد فلان کمپانی فراوری کتاب های صوتی چگونه هست هم مطالعه می کنم. در امریکا انجمنی به نام انجمن ناشران صوتی (APA) دایر است که این ها هرسال یک جشنواره شبیه اسکار برای کتاب های صوتی برگزار می نمایند. به برترین کتاب با گوینده مرد، گوینده زن و به برترین اجرای گروهی کتاب های صوتی جایزه می دهند. این نشان می دهد که چقدر برای آن ها انتشار شکل های دیگر کتاب جدی است.

خودتان برای مطالعه سراغ آثار چاپی می روید یا صوتی؟

من با کتاب های صوتی خو گرفته ام، طبیعی است که بیشتر هوادار این ها باشم.

و در آخر از این بگویید که بعد از حدود یک دهه گویندگی کتاب های صوتی، پیش بینی تان برای آینده این بخش از صنعت نشرمان چیست؟

امیدوارم با همراهی اهالی نشر و از سویی توجه بیشتر مردم شاهد رشد هرچه بیشتر این عرصه باشیم؛ نشرمان در مسیری قدم گذاشته که به خاتمه آن امیدوارهستم.

sahandblog.ir: سهندبلاگ، سیستم مدیریت محتوای سهند

sale-blog.ir: مجله وبلاگ فروش | ارائه نرم افزارهای مدیریت وبسایت

banima.ir: بانیما | مجله گردشگری و مسافرتی بانیما

kurdeblog.ir: وبلاگ سرگرمی و بازی، مجله سرگرمی