برنده جایزه نوبل ادبیات: هرگز زنان را ابزاری برای نوشتن داستان نمی بینم - مجله بای بلاگ

به گزارش هنرآنلاین، قورنه که در جزایر زنگبار (تانزانیا) به جهان آمده و در انگلستان و الجزایر زندگی نموده، سال جاری با زندگی پس از مرگ نامزد دریافت جایزه جورج اورول برای برترین کتاب سیاسی سال در بخش داستان بود. صالحه حداد، خبرنگار و نویسنده الجزایری به مناسبت انتشار زندگی پس از مرگ با عبدالرزاق قورنه گفت وگو نموده بود که بخش هایی از آن را به مناسبت اهدای جایزه نوبل ادبیات به این نویسنده آفریقایی می خوانید.

چرا روایت کردن داستان های تاریخی به میزان داستان های امروزی مهم است؛ به ویژه در پسزمینه ادبیات آفریقا؟

نوشتن از یک لحظه تاریخی گاهی می تواند درک و دریافت ما را از آن بازه زمانی عمیق تر کند. بر این باورم تاریخی که ما یک داستان را در آن روایت می کنیم، چندان مهم نیست. چه از یک دوره تاریخی در گذشته بنویسم چه از امروز، آنچه ارزش دارد تاریخ و رفتاری است که ما با آن داریم.

زندگی پس از مرگ یک بازه زمانی بسیار گسترده را پوشش می دهد؛ از دوران حضور اشغالگرانه آلمان ها تا دوران استقلال. برای آوردن این دوره گسترده در کتاب و داستان چگونه پژوهش و مطالعه می کنید؟

جایی که رویدادهای رمان در آن می گذرد از زادگاه زندگی من و دوران رشدم چندان دور نیست، آن هم با شنیدن داستان هایی از جنگ و گذر روزگار. از این رو، در درجه اول بعضی تجربه های شخصی داشتم که مرا راهنمایی می کرد. سپس رویارویی با استعمارگری اروپایی بخش مرکزی آموخته ها و پژوهش های من بود. در مطالعه هایم روی موضوع حضور آلمان در شرق آفریقا متمرکز شدن که این هم به من بینشی بیشتر درباره آن دوران داد. هر چند برخلاف شخصیت الیاس در کتاب، من احتیاج نداشتم سراغ بایگانی ها بروم و با دیگران گفت وگو کنم.

کتاب شما سرشار از شخصیت هایی متفاوت و منحصر به فرد است که همه در شرایط سخت استعمار، جنگ، از دست دادن و حرمان زندگی می نمایند. آیا شخصیتی هست که بر اساس افراد واقعی شکل گرفته باشد؟ ساختن و تصویر کردن کدام شخصیت سخت تر بود؟

هیچ کدام از شخصیت ها مابه ازای واقعی و بیرونی ندارند. بخشی از یک شخصیت را با بخشی دیگر از یک شخصیت دیگر ترکیب نموده و خیال را هم به آن افزوده ام تا بتوانیم شخصیتی را بسازم که دوست دارم. از آنجا که من با این شخصیت ها در فرآیند نگارش ماه ها و سال ها زندگی می کنم، به یک استواری و واقعیتی می رسند که خودپایدار است. آنها در جهت سخن می گویند و خود را می سازند.

بعضی شخصیت های زن کتاب پیچیده و مجذوب کننده هستند. در حالی که می دانیم در آن دوران زنان چندان در متن جامعه نبودند و بیشتر به درد ازدواج کردن و خانه داری می خوردند. آیا نویسندگان امروز می توانند زنان و اقلیت ها را حتی در دوره های گذشته نادید بگیرند؟

من در کتاب هایم هرگز زنان را ابزاری برای نوشتن داستان نمی دانم و نمی بینم. گرچه در دوره های تاریخی زنان را صرفا یک وسیله و ابزار می دیدند و گاهی هم انسان هایی با قدرت های خارق العاده و شخصیت های استثنایی. در هر حال، این خواننده است که باید بدون توجه کردن به عذر و توجیه نویسنده شخصیت های زن را بپذیرد یا رد کند.

آیا میل شما به روایت کردن بیماری ها و شخصیت های بیمار نشانه ای است از کوشش برای به تصویر کشیدن آسیب پذیر بودن انسان؟ ارتباط این موضوع اساسا با نام کتاب چیست؟

میل و علاقه من برای نوشتن از بیماری ها کوششی است برای نشان دادن همه گیری در آن دوره تاریخی و البته نشان دادن اینکه مردم تا چه میزان آسیب پذیر بودند. ضمن اینکه نام کتاب به این ماجرا ربط ندارد اما می تواند نشان دهد مردم چگونه پس از بیماری دوباره خود را بازمی یابند و به زندگی بازمی گردند.

آیا این عشق و دوست داشتن است که شخصیت های داستان را با وجود ناهموار بودن جهت و شرایط رو به جلو می برد؟

این یکی از چیزهایی است که شخصیت ها را به پیش رفتن وامی دارد؛ احساس و دوست داشتن های کوچک که ما به همدیگر می دهیم حتی در سخت ترین شرایط.

در صندلی نویسنده ای تحسین شده و پیروز و باتجربه از تانزانیا، توصیه تان به نویسندگان نوظهور و جوان از دیگر کشورهای آفریقایی چیست؟

هیچ توصیه ای به دیگران ندارم جز اینکه به نوشتن ادامه دهند.