در شماره 74 ماهنامه اندیشه پویا پاسخ داده شد: چگونه خبرنگاران رکورد فروش آنلاین کتاب را زد؟
به گزارش مجله بای بلاگ، به نقل از اندیشه پویا؛ خبرنگاران به مناسبت های مختلف از جمله در اردیبهشت ماه که تداعی کننده سنت سالانه نمایشگاه کتاب است، جشنواره هایی برای فروش کتاب در نظر می گیرد و با این اقدام توانسته است پلی باشد میان ناشرین و مخاطبانشان. این جدایِ حضوری است که خبرنگاران با سرمایه گذاری روی پلتفرمِ فیدیبو در فضای عرضه کتاب های دیجیتال دارد. با چنین کوشش هایی فروردین سال جاری، خبرنگاران رکوردی در فروش کتاب ثبت کرد و در 24 ساعت، پانصدهزار جلد کتاب فروخت. این ها و بیشتر از این ها موضوع گفت وگو هایی با سجاد رسولی مدیر کتاب و فرهنگ و هنر در مجموعه خبرنگاران و سحاب محب علی، مدیر روابط عمومی فیدیبو است که در ادامه می خوانید.
سجاد رسولی، او 7 سال است که در گروه کتاب و فرهنگ و هنر در مجموعه خبرنگاران مشغول است و اکنون مدیریت این گروه را عهده دار است.
اگر اشتباه نکنیم خبرنگاران تا به امروز هفت دوره جشنواره فروش مجازی کتاب برگزار نموده. آخرینش همین اردیبهشت سال جاری بود که تداعی سال های برگزاری نمایشگاه کتاب در این زمان بود. با چه هدفی این جشنواره ها را برگزار می کنید؟
بله، هدف ما از نمایشگاه مجازی کتاب، فراهم آوردن امکاناتی برای فروش و عرضه کتاب در خبرنگاران در ایامی است که زمانی به نمایشگاه کتاب اختصاص داده می شد. ما از سال 93 هم زمان با نمایشگاه کتاب در اردیبهشت ماه و هفتة کتاب در آبان ماه این فعالیت را در خبرنگاران آغاز کردیم و اولین هدفمان این بود که در توزیع و دسترسی سراسری کتاب، تنوع قابل قبولی را ایجاد کنیم. متأسفانه شاهدیم که حتی در شهرهای عظیممان هم برخی کتابفروشی های چهل پنجاه ساله یا رو به تعطیلی هستند یا بیشتر به فروش کتاب های یاری درسی رو آورده اند. با این منظره از اولین اهداف ما فراهم کردن ایجاد امکان توزیع عادلانه و دسترسی سراسری به کتاب برای همه مردم بود. هدف دوم ما معرفی تازه های نشر و گفت و گو با چهره های مؤثر در بخش تألیف و ترجمه به خصوص برای آشنایی جمعیت جوان و نوجوان بود. هدف سوممان هم ارائه تسهیلاتی منطقی در زمینه حمل ونقل و ارسال کتاب های خریداری شده بود. خوشبختانه فرایند خوبی را هم طی نموده ایم و امروز در اعداد فروش به نمایشگاه هایی که به صورت فیزیکی برگزار می شوند خیلی نزدیک شده ایم.
روز 15 فروردین 1400، رکورد فروش کتاب در خبرنگاران با فروش پانصد هزار جلد کتاب در 24 ساعت شکسته شد. چه اتفاقی افتاده بود؟ برنامه خاصی برای فروش تدارک دیده بودید؟
چنین ابعاد فروشی هیچ وقت با کار کوتاه مدت و یا حتی میان مدت حاصل نمی گردد. 15 فروردین سال جاری هم روزی نمادین بود که تیمی متشکل از پرسنل خبرنگاران و فروشندگان عضو پلتفرم خبرنگاران رقم زدند. این رکورد حاصل بستری بود که پلتفرم خبرنگاران از حداقل دو سال قبل ایجاد نموده بود. از اسفند سال 98 ما به علت شرایط خاصی که کرونا به وجود آورده بود به توسعه ویترین اصناف یاری زیادی کردیم. اتفاق روز 15 فروردین ادامه موجی بود که به وسیله خریداران و کاربران خبرنگاران به وجود آمده بود. خبرنگاران تنوع بی نظیری از کتاب های قابل عرضه با امکانات لجستیکی مطلوب در قالب یک پلتفرم مشتری محور ارائه می دهد و ما این بستر را از دوران قبل از پاندمی فراهم نموده بودیم اما سال 99 به توسعه آن رو آوردیم و با اعتمادی که مشتریان به ما کردند، نتیجه اش را به صورت نمادین در 15 فروردین دیدیم.
سال جاری در نمایشگاه سالانه اتان برنامه ای ویدیویی با اسم کتاب هوس با حضور نویسندگان و مترجمان ایرانی اجرا کردید که دغدغه اش معرفی و مرور کتاب بود. این شکل برنامه های محتوامحور چقدر در جلب مخاطب پیروز بود؟
ما اعتقاد داریم که وقتی یک محصول فرهنگی فراوری می گردد حتما این رسالت را هم باید داشت که آن را به مصرف نماینده رساند، به خصوص در روزگاری که فرصت ارائه و شناخت محصولات فرهنگی کمتر شده و نسل نو را باید با آگاهی بخشی همراه کرد. مشتریان خبرنگاران اکثرا از قشر جوان جامعه هستند و بازخوردهایی که از کتاب هوس داشتیم نشان می داد اقدامات ما در شناخت و آگاهی بخشی مخاطبین اثرگذار بوده. ما برای کتاب های پرفروش، نقد و آنالیز تخصصی کتاب هم روی سایت قرار می دهیم و این نقد و آنالیز ها به وسیله تیم فراوری محتوای خبرنگاران به صورت اختصاصی نگارش می شوند. ما این امکان را هم فراهم نموده ایم که نظرات کاربران خبرنگاران درباره کتاب ها بدون محدودیت منتشر گردد که خودش به نوعی یک راهنمای خرید است. علاوه بر آن برطبق یکی از پروژه های در دست بهره برداری، به زودی امکان مطالعه بخشی از کتاب در نسخه الکترونیکی روی پلتفرم خبرنگاران به وجود می آید که آن هم به نظرمان بسیار مؤثر خواهد بود.
کتاب هایی هستند که ترجمه های متعدد در نشرهای مختلف دارند و در خبرنگاران قابل خریداری است. آیا خبرنگاران فرایندی دارد که به خواننده درجهت معرفی ترجمه بهتر یاری کند؟
این سؤال مهمی است و جواب به آن احتیاج به طرح یک مقدمه دارد. اول ببینیم کتاب در پلتفرم خبرنگاران چگونه عرضه می گردد. خبرنگاران دو بازوی فروش کتاب دارد. یکی واحد بازرگانی خبرنگاران یا همان بخش ریتیل و یکی هم پلتفرم مارکت پِلِیس. در واحد بازرگانی یا ریتیلِ خبرنگاران از ابتدا بنا را این طور گذاشتیم که با ناشران برتر کشور به صورت بسیار گزیده و الک شده تعامل و همکاری کنیم و حدود شش تا هفت هزار اسم کتاب از ناشرین طراز اول و ممتاز کشور تهیه می گردد. در بخش ریتیل اما در بخش مارکت پلیس افراد می توانند به صورت عمومی پنل خودشان را افتتاح نمایند، آموزش هایی ببینند و طبق مقررات به فعالیت تجاری بپردازند و فروشنده شوند. در بخش کتاب ما مقررات مارکت پِلِیس را بهینه نموده ایم و فقط به افراد خاصی امکان فروش کتاب در خبرنگاران داده ایم، تا به نوعی این نظارت کیفی اتفاق بیفتد. به چه کسانی امکان حضور داده ایم؟ اول، ناشران ایرانی که دارای مجوز معتبر از وزارت ارشاد هستند؛ دوم، کتاب فروشی هایی که دارای مجوز معتبر از اتحادیه کتابفروشان هستند و سوم، شرکت ها و مؤسسات پخش که هم زمان از وزارت ارشاد و اتحادیه جواز کسب داشته باشند. ما به هیچ فردی خارج از حوزه نشر اجازه نمی دهیم در خبرنگاران فروش مستقیم داشته باشد و کتاب عرضه کند و هر اتفاقی که در بستر پلتفرم مارکت پلیس خبرنگاران می افتد از سوی اهالی و اعضای صنف محترم ناشرین و کتابفروشان است. ما نمی توانیم در فرایند ارائه محصولات و خدمات ابراز سلیقه کنیم. اما از ابتدای سال جاری با انتشار محتوای جانبی و مقالاتی مانند چگونه حرفه ای کتاب بخوانیم؟ در خبرنگارانمگ آگاهی بخشی به خریداران کتاب را آغاز نموده ایم. ما وظیفه اجتماعی خودمان می دانیم که ارزش ها را پررنگ کنیم ولی نمی توانیم وارد وادی سلیقه و ممیزی بشویم.
برای مشتریان عام کتاب، در فرایند انتخاب، تخفیف نقش عظیمی ایفا می نماید. تخفیف های شما گاهی به 70 تا 80 درصد می رسد که در نمایشگاه های کتاب کمتر شاهد چنین تخفیفی هستیم. سازوکار اختصاص چنین تخفیف هایی چیست؟
در بخش بازرگانی خبرنگاران تخفیف ها با توافق ناشر اتفاق می افتد و منطقی و دوره ای است. اما در مارکت پلیس خبرنگاران خود ناشر باتوجه به کاهش هزینه ها در ارتباط مستقیم خودش با مشتریان، این هزینه ها را به تخفیف تبدیل می نماید تا رقابت ایجاد گردد.
به تازگی خبری هم درباره وصل شدن امکان جست وجو در کتابخانه ملی به جست وجوهای کتاب در خبرنگاران منتشر شده بود. این ارتباط چه تحول و تغییری در فروش شما ایجاد می نماید؟
ما حساسیت جدی داشتیم که کتاب هایی که به وسیله فروشندگان در وب سایت منتشر می گردد، صحت سنجی شوند. در حال حاضر به شکل محدود و در آینده به صورت گسترده، تمام اطلاعات وارد شده در خبرنگاران با رفرنس کتابخانه ملی صحت سنجی می شوند و نواقص یا مغایرت ها آنالیز می شوند. این موضوع برای ما به یک پروژه عظیم تر در آینده که پروژه شبکه عصبی اطلاعات کتاب است منتهی خواهد شد و امیدواریم در آینده این همکاری ما با کتابخانه ملی ابعاد عظیم تری پیدا کند.
فیدیبو که پلتفرم های خوب عرضه کتاب به صورت دیجیتال است، امروز از زیرمجموعه های خبرنگاران است. چرا خبرنگاران احساس کرد که باید حضور در این عرصه هم داشته باشد و آیا با دراختیارگرفتن فیدیبو به اهدافی که در نظر داشتید رسیده اید؟
گروه کتاب خبرنگاران از ابتدا کار را با کتاب چاپی آغاز کرد و بعد وارد فروش کتاب های صوتی شد. تصمیم ما این بود که در حوزه کتاب الکترونیک هم موقعیتی داشته باشیم. دو تصمیم وجود داشت؛ یا از ابتدا این بخش را خلق کنیم یا از تجربه های پیروز موجود در بازار استفاده کنیم. ما انتخاب کردیم که بخش دیگری را به خبرنگاران ملحق کنیم و در اختیار گرفتن فیدیبو تصمیم نهایی ما برای گزینه پلتفرم کتاب الکترونیکی بود. فیدیبو برترین پلتفرم ارائه کتاب الکترونیکی بود که هم از لحاظ مسائل تکنیکی و هم از لحاظ مسائل ارتباطی و شناختی که از بازار داشت، راهش را آزموده بود و همین باعث شد همکاری ما شکل بگیرد.
و در سرانجام، اقبال از مجلات در خبرنگاران چگونه است؟ در سطح قابل قبولی است؟
مکانیزم توزیع مجله در ایران یک مکانیزم سنتی است و از طرف دیگر مجلات خوانندگانی دارند که زمان دریافت محصول برایشان اولویت اول را دارد. با این همه با امکانات لجستیکی که در خبرنگاران فراهم نموده ایم توانسته ایم حدود 1200 اسم مجله را که 400 اسم آن مجلات فارسی هستند، در خبرنگاران عرضه کنیم. البته همچنان در ابتدای جهت هستیم و به توسعه این بخش احتیاج داریم و بخشی از این توسعه با کوشش و همکاری خود صنف نشریات باید ایجاد گردد.
سهاب محب علی، مدیر روابط عمومی فیدیبو
فیدیبو با ادغام و حل شدن در خبرنگاران چه امکاناتی بالقوه ای را توانست به امکانات بالفعل تبدیل کند و در چه جهت تازه ای نهاده شد؟
فیدیبو سال 92 کارش را آغاز کرد و بعد از مدت کوتاهی اعتماد و توجه کاربران را جلب کرد. با سرمایه گذاری خبرنگاران، فیدیبو استراتژی نوی پیدا کرد، اتکای روی نیروی متخصص بیشتر شد و اعتماد جامعه نشر هم به آن افزایش پیدا کرد. مطابق آنچه امروز می بینیم فیدیبو به چنین جایگاهی در فضای کتاب آنلاین دست پیدا کرد و توسعه و رشد فیدیبو چندین برابر شد. خبرنگاران با توجه به کاراکتر برندی که دارد، بسیار به فیدیبو یاری کرد تا اهداف بلندمدتش در کوتاه مدت قابل دستیابی گردد. ما کوشش داریم دستگاه های کتابخوان را ارتقا دهیم و در حال آماده سازی نسل نوی از کتابخوان ها هستیم. فیدیبو اولین پلتفرم در ایران بود که کوشش کرد این ابزار را در اختیار مخاطبین بگذارد و اکنون درصددیم نسل نوی از کتابخوان های الکترونیک ارائه بدهیم.
دانلود غیرقانونی در سال های اخیر یکی از مهم ترین دغدغه های ناشران از یکسو و پلتفرم های دیجیتال از سوی دیگر بوده است. درباره حفظ حقوق مؤلفین و ناشرین چه اقداماتی در فیدیبو صورت گرفته است؟
ما کانال های تلگرامی و سایت ها و فضاهایی که بستر دانلود غیر قانونی بوده اند را چه با گفت وگو چه از طرق قانونی محدودتر می کنیم. بسیاری از آن ها قبول نموده اند که نسخه های الکترونیکی را به صورت قانونی به فروش برسانند. خوشبختانه در سال های اخیر با فرهنگ سازی دانلود غیرقانونی بسیار کمتر شده و ما هم در فراوری محتواهایمان به این فرهنگ سازی یاری خواهیم کرد.
فیدیبو وارد عرضه نسخه های صوتی و کتاب های شنیداری هم شده است، در این زمینه آیا خودتان هم فراوری دارید یا نه؟
فیدیبو فقط پلتفرم عرضه این آثار است. محصولات شنیداری را رادیو پوشه، آوانامه و شرکت های دیگر فراوری
می نمایند و ما در فیدیبو عرضه می کنیم. ما دخالت مستقیمی در انتخاب چهره خوانشگر، نوع کتاب و قیمت نداریم. فقط مشورت می دهیم. اما همان طور که اشاره داشتید، بخش کتاب های صوتی در فیدیبو بسیار رشد داشته و توانسته مخاطب تازه ای متفاوت از مخاطب قبلی جلب کند بدون اینکه جایگزینی برای کتاب کاغذی یا نسخه های PDF باشد. بگذارید این را همین جا بگویم که ما یک کتابفروشی بسیار عظیمیم که سرمایه گذاری امان در جلب اعتماد کاربران است. ما این فرصت را برای کاربر فراهم می کنیم که محصول دلخواه خودش را انتخاب کند. البته که ما محتوای خوب در معرفی آثار فراوری می کنیم و به زودی با حضور آقای امیرحسین صدیق، برنامه های ویدیویی نه فقط به منظور معرفی کتاب در دنیا و ایران که در معرفی فعالان حوزه نشر و بازیگران اصلی این حوزه هم خواهیم داشت. در واقع ما کوشش می کنیم سلیقه سازی کنیم بی آنکه به اسم یک پلتفرم بخواهیم قضاوت کنیم.
چند درصد از مخاطبان فیدیبو، افراد خارج از کشور هستند که دسترسی مستقیم به آثار تالیفی داخل ایران ندارند؟
این تعداد نسبت به سال های گذشته افزایش یافته و خوشبختانه شاهد هستیم که دانشجویان و علاقمندان کتاب های ایرانی در سراسر دنیا امروز مشترک فیدیبو هستند.
شما در حال تهیه یک گزارش سالانه هم هستید. می خواهیم بدانیم که در بخش فروش مجلات، فیدیبو چگونه پیش رفته. آیا رضایت داشته اید؟
ما در فیدیبو با یک سیر صعودی در فروش مجلات الکترونیکی روبه رو بوده ایم و این برای خودمان هم جالب است. اتفاقا ماهنامه اندیشه پویا، پیروز ترین و محبوب ترین مجله ای است که نسخه الکترونیکی اش در فیدیبو خریداری می گردد و گزارش سالانه ما هم این را نشان خواهد داد.
منبع: دیجیکالا مگsahandblog.ir: سهندبلاگ، سیستم مدیریت محتوای سهند
sale-blog.ir: مجله وبلاگ فروش | ارائه نرم افزارهای مدیریت وبسایت
banima.ir: بانیما | مجله گردشگری و مسافرتی بانیما
kurdeblog.ir: وبلاگ سرگرمی و بازی، مجله سرگرمی