قنات زارچ؛ طولانی ترین قنات جهان - مجله بای بلاگ

قدمت این قنات بیش از 3 هزار سال است. تعدادی از میله های این قنات در محل مسجد جامع یزد واقع شده که نشان می دهد قبل از ورود اسلام نیز این قنات وجود داشته است و مسجد جامع در حریم قنات ساخته شده است. این میله ها برای پر کردن آب انبار وسیع زیر مسجد بوده است تا نمازگزاران بتوانند از طریق پایاب برای وضو گرفتن از آب قنات استفاده کنند. این پایاب هنوز هم قابل استفاده است.

یکی از ویژگی های جالب قنات، مقطع مربعی آن است. دیگر قنات ها مقطعی بیضوی یا دایره وار دارند. این ویژگی نشان می دهد که قدمت این قنات به زمان زرتشتیان باز می گردد. تا نیم قرن پیش نیز آبدهی قنات زارچ بیش از 150 لیتر در ثانیه بود، اما به دلیل حفر بی رویه چاه های عمیق و نیمه عمیق در حریم آب قنات، آبدهی آن به شدت کاهش یافته است.

مظهر این قنات در شهر زارچ واقع شده و دارای سه شاخه یا تونل زیر زمینی جدا از هم است که تونل های آن؛ شیرین، شور و ابراهیم خویدکی نام دارد. البته دو شاخه شیرین و ابراهیم خویدکی، شاخه های خشک شده قنات زارچ هستند و هم اکنون تنها شاخه شور به طول 72 کیلومتر آبدهی دارد که آبدهی این شاخه در بالادست قنات30 لیتر در ثانیه بوده است.

در این میان قنات زارچ با عنوان طولانی ترین قنات ایران در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید است.

عکاس: بهارک روشن بخش/ ایسنا