کرونا بعضی استارت آپ ها را به تعطیلی کشاند
به گزارش مجله بای بلاگ، ویروس کرونا که آمد نگاه خیلی ها به سمت دانشگاه ها، پارک های علم و فناوری و شرکت های دانش بنیان رفت تا نهاد دانشگاه با همکاری این شرکت ها بتواند مسائل پیش روی مردم را در زمان بحران حل نماید. نگاهی که البته در بدنه دولت و شخص رئیس جمهوری هم وجودداشت. حسن روحانی هر بار که دربین دانشگاهیان و دانشجویان حاضر می شد از اهمیت شرکت های دانش بنیان می گفت او بارها وبارها از دانشگاهیان خواست تا گسترش پارک های علم و فناوری را در دستور کار خود قرار دهند. تقویت وتوسعه شرکت های دانش بنیان همیشه هدف مهم دولت در حوزه علم و فناوری بوده همین چند روز پیش بود که رئیس جمهوری در بازدید از نمایشگاه دستاوردهای معاونت علمی ریاست جمهوری و بعضی از دانشگاه های کشور در حوزه مقابله با ویروس کرونا بیان کرد: در دوران فعالیت دولت های یازدهم و دوازدهم خدمات زیادی در حوزه تقویت زیرساخت های مربوط به شرکت های دانش بنیان صورت گرفته است و این کارموجب ارتقای کسب و کار، توسعه فناوری و حتی ارتقای رتبه علمی کشورمان در دنیا شده است.
آنطور که آمار ها نشان می دهد دردولت های یازدهم و دوازدهم شرکت های دانش بنیان و استارتاپ ها رشد و گسترش بسیاری داشتند بر اساس گزارش معاونت علمی ریاست جمهوری در حدود سه هزار و 200 شرکت دانش بنیان در کشور فعالیت می نمایند که این شرکت ها در سال گذشته 13 هزار میلیارد تومان فروش محصول داشته اند. با این همه در این روزهای کرونایی با اینکه بعضی از شرکت های دانش بنیان خوش درخشیدند و رونق دریافتد، اما بودند بعضی از شرکت هایی که با ورود ویروس کرونا دچار مسائلی شدند. روایت از همان شرکت هایی است که به خاطر اجرای پروتکل های بهداشتی نیمه تعطیل یا تعطیل شدند و حالا همین شرکت ها از دولت می خواهند تا برای رونق دوباره شان از آنها حمایت ویژه کند.
احسان نوری مشاور یک استارتاپ در این باره معتقد است: بعضی از شرکت ها به خاطر پروتکل های بهداشتی و محدودیت های رفت و آمد مجبور به تعطیلی شدند و بعضی دیگر به خاطر خدماتی که ارائه می کردند به مشکل برخوردند با این حال بسیاری ازشرکت ها حالا می خواهند که دولت حمایت اساسی از آنها کند.متأسفانه اولین موضوعی که همواره از سوی مسئولان برای حمایت مطرح می گردد پرداخت تسهیلات است. من به عنوان فردی که سال هاست در شرکت های مختلف کسب و کاری داشتم می خواهم که دولت موضوع کسب و کارها و اهمیت آن را بیشتر برای مردم و دستگاه ها شرح دهد. متأسفانه بعضی از وزارتخانه ها اعتقادی به کارهای شرکت های دانش بنیان و پارک های علم و فناوری ندارند.
کرونا هم تهدید بود هم فرصت
استارتاپ ها به علت کوچکی و نوآوری سریع معمولاً به طور مستقیم به مهارت افرادشان وابسته هستند، فاصله گیری اجتماعی، عدم تشکیل تیم های کاری، تغییر سیاست های مشتریان استارتاپ ها به علت شرایط جدید اقتصادی آنها همگی موجب شده است که استارتاپ ها علاوه بربحران در ارائه محصول و درآمدزایی، در انجام فرآیندهای کاری و فرآیندهای فراوریی خود نیز دچار مشکل شوند. سعید دهقانی مدیر یک شرکت دانش بنیان در این باره می گوید: این مسائل موجب می گردد که مهارت افراد و مهارت های کل تیم دچارضعف و از هم گسیختگی گردد که به آن آتروفی مهارت اطلاق شده است. حتی اگر همه شرایط قبل از ویروس کرونا مهیاگردد، شرکت های خلاق دانش بنیان و استارتاپ ها به سختی می توانند مهارت های قبلی خود را بازیابند.
او تأکید می نماید: در بعضی از شرکت ها افراد تعدیل شده اند، بعضی از فرآیند کسب تجربه و مهارت عقب مانده اند، بعضی دیگر از پروژه ها به علت تغییر شرایط اقتصادی قابل ادامه دادن نیست و بایست جایگزین شوند و مهارت به دست آمده از بین می رود. اما اینکه در دوران بعد از بحران کرونا چه شرایطی پیش روی استارتاپ ها است می توان گفت که همچنانکه فرصت هایی از دست می فرایند به عنوان مثال بازار توریسم درمانی بزودی هموار نخواهد و گردشگری به کندی به راستا اولیه خود برخواهد گشت. فرصت های جدیدی خلق می گردد. به عنوان مثال با توجه به تجربه افراد در دورکاری و برگزاری جلسات آنلاین، خدمات مرتبط با زیرساخت های آنها فرصت های بهتری را در پیش رو دارد.
همچنین رضا حسامی فرد هم که مدیر یک استارتاپ است درباره کسب وکار نوپا این چنین می گوید: هر استارتاپی کوشش می نمایدشرایط رشد پایداری برای خودش ایجاد کند. رشد پایدار یعنی کسب و کار، فهمیده است که چطور پیروزیت خود را بسنجد و متوجه شده باشد چطور این پیروزیت را به طور پایدار ادامه دهد. اگر از این منظر به بحران کرونا نگاه کنیم، شاید بهتر بتوان در خصوص یاری هایی که می توان به کسب و کارهای نوپا داشت پرداخت.پیشنهاد اول ایجاد یک آگاهی شرایطی یکسان در بدنه دولت است. یعنی تمام بخش های مختلف دولتی از بیمه و اقتصادیات گرفته تا وزارتخانه های مختلف به درک یکسانی از شرایط برسند. احضار متعدد شرکت ها به بیمه یا اقتصادیات، بستن دفاتر توسط شهرداری نمونه هایی از این واقعیت است که گویی بخش هایی از بدنه دولت در ایران دیگری زندگی می نمایند و درکی از شرایط کسب و کارها ندارند.
او پیشنهاد دیگری برای رشد و گسترش کسب و کارها در پسا کرونا دارد و می گوید: رهاسازی قوانین رگولاتوری و محدودیت های متعدد وفیلترینگ گسترده برای مدت بحران است. مسلماً این پیشنهاد در خصوص بخش های مهمی مانند بهداشت و درمان نیست. به عنوان نمونه می توان به برطرف فیلترینگ تلگرام اشاره نمود. چنین اقداماتی می تواند به کسب و کارها یاری کند که با دست باز به روش های خلاقانه تری فکر نمایند و بتوانند کاهش جدی در هزینه های خود بدهند.
پیشنهاد دانشگاهیان به مراکز رشد
تعطیلی بعضی از کسب و کارها، شرکت های نوپا، از جمله شرکت های مستقر در مراکز رشد و نوآوری، مورد توجه دانشگاهیان هم بوده است. آنها بر این باورند که عمده این مسائل از دو زاویه قابل آنالیز است. یکی آسیب های ناشی از محدودیت نقدینگی شرکت هاست که عدم وصول مطالبات معوقه یا کاهش فروش شرکت ها در شرایط بحران آنها را در پرداخت حقوق و مزایای نیروی انسانی بامشکل جدی روبرو نموده است و مسأله دیگر آسیب ها ناشی از محدودیت نیروی انسانی است. محمد فخارزاده، مدیر مرکزرشد پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف این موارد را تأیید می نماید و می گوید: شرکت های نوپا غالباً نیروهای کمی دارند و سهم هر نیرو در پیشبرد اهداف و مأموریت های شرکت قابل توجه است. عدم امکان پیش بینی آینده در شرایط بحران، شرکت ها را به حفظ نیروی انسانی ترغیب می نماید. از طرف دیگر به علت شرایط قرنطینه، یک شرکت نمی تواند از تمام منابع انسانی خود بهره برداری کند و با کاهش درآمد شرکت، پرداخت حقوق ها و مزایا به چالشی جدی بدل می گردد.
او در این شرایط سه راه چاره عمده به شرکت ها پیشنهاد می دهد: شرکت ها مدیریت نقدینگی داشته باشند یعنی با کاهش هزینه های غیر ضروری و حقوق ها، فروش بعضی دارایی ها، استمهال بدهی ها و تقاضای وام های کم بهره می توان تاب آوری اقتصادی شرکت را افزایش داد. موضوع دیگر مدیریت منابع انسانی است توجه به احتیاجهای روحی نیروها در شرایط بحران به وفاداری بیشتر آنها به سازمان می انجامد. حفظ ارتباط و گفت و گوی مستمر با نیروها و شرح شرایط شرکت و تقاضای ارائه پیشنهاد از طرف آنها به تاب آوری نیروی انسانی منجر می گردد.
فخارزاده به مدیریت ارتباط با مشتریان اشاره می نماید و می گوید: در شرایط بحران مشتریان شرکت ها به خاطر عدم تحقق قراردادها که بعضاً از عهده شرکت خارج است متضرر می شوند. حفظ ارتباط با مشتریان، شرح شرایط فعلی شرکت و راه چارههای اتخاذ شده در شرایط بحران، تأثیر زیادی بر افزایش اعتماد آنها دارد.
تسهیلات کم بهره برای کسب و کارها
بعضی از شرکت های دانش بنیان در این روزهای کرونایی در سه حوزه پیشگیری، تشخیص و درمان ویروس کرونا بسیار پیروز بودند. آن طور که رئیس توسعه فناوری های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می گوید: در همان روزهای اول کادر درمان احتیاج به کیت های تشخیصی داشت بعضی ازشرکت ها در این زمینه ورود کردند از اواسط اسفندماه این کیت های تشخیصی وارد آزمایشگاه ها شد و حالا روزانه صد هزار کیت تشخیصی فراوریمی کنیم. بعضی ها گفتند که این کیت ها جوابگوی تشخیص این بیماری نیست اما شرکت هایی که این کیت های را فراوری کردند توانستند تأییدیه لازم را از وزارت بهداشت وسازمان غذا و دارو به دست آورند. استانداردهای بهداشتی و درمانی کشور در این زمینه بسیار سختگیرانه و به روزاست. شرکت ها وقتی این کیت ها را فراوری کردند چندین مرحله را برای دریافت استانداردهای لازم طی کردند.
اسماعیل قادری فر، به تحریم ها اشاره می نماید و می گوید: ما در شرایط سخت تحریم ها هستیم و مسائل ما در زمینه درمان بیماران بسیار زیاد بود. موضوع را با شرکت های دانش بنیان در میان گذاشتیم و آنها آغاز به ساخت دستگاه تنفس مصنوعی کردند. هم اکنون در ماه بیش از 900 دستگاه تنفس مصنوعی پیشرفته فراوری می کنیم. این دستگاه ها استانداردهای لازم وزارت بهداشت را دارند. درحقیقت می خواهم بگویم این دوران برای بسیاری از شرکت های دانش بنیان دوران رکود نبود و بسیاری از شرکت ها از این فرصت استفاده کردند و البته بودند شرکت هایی که دچار مسائل بسیاری هم شدند. او می گوید: بعضی از مراکز نوآوری ما به خاطر رعایت پروتکل های بهداشتی تعطیل یا نیمه تعطیل شده اند . ما در نظر داریم تا از آنهاحمایت کنیم تسهیلات کم بهره برای استارتاپ ها در نظر گرفته ایم همچنین اجاره بهای شرکت ها بخگردده خواهد شد، صندوق نوآوری شکوفایی با هماهنگی با دیگر دستگاه های اجرایی کشور مصوب کرد که از شرکت های دانش بنیان و همچنین شرکت های فناور، خلاق، استارتاپ ها و شتاب دهنده های فعال در اکوسیستم فناوری و نوآوری حمایت کند.
منبع: اتاق بازرگانی ایرانadeliasafar.com: سفرهای ادلیا: ارزانترین تورهای مسافرتی اروپایی، آسیایی و کانادا را از ما بخواهید.
dorezamin.com: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!