بارداری سالم در تعطیلات

به گزارش مجله بای بلاگ، بارداری مترادف با کم تحرکی یا بی تحرکی نیست و دوره پرخوری های بیش ازاندازه به بهانه احتیاج جنین در حال رشد هم نیست حتی بهانه ای برای تغییر بیش ازحد سبک زندگی مادر نیز نیست.

بارداری دوره ای بسیار حساس برای مادر و جنین است که باید در سلامت، ایمنی و آرامش طی گردد. به ویژه وقتی خطرات محیطی مثل شرایط همه گیری کرونا یا آلودگی هوا یا سوز و سرمای فصل های انتهای سال مطرح است، مراقبت از سلامت بارداری توجه و دقت بیشتری را می طلبد.

به مناسبت در پیش بودن تعطیلات نوروزی و لزوم توجه به سلامت بارداران در نوروز1400 پای صحبت های دو نفر از متخصصان یعنی دکتر فیروزه بلاش، جراح و متخصص زنان و نازایی و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری پژوهشگاه ابن سینا و دکتر آتوسا کریمی، جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ ناباروری و عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا نشسته ایم.

بارداران چگونه از اضافه وزن بیش ازحد در تعطیلات نوروز پیشگیری نمایند؟

دکتر بلاش: نسبتی که باردار دچار وزن می گردد بر اساس شاخص توده بدنی هر فرد محاسبه می گردد. بیشترین اضافه وزن در سه ماهه دوم و سوم می تواند اتفاق بیفتد که ما اضافه وزن نیم کیلوگرم در هفته را برای بارداران بدون عارضه و با وزن اولیه مناسب توصیه می کنیم. اضافه وزن ناگهانی و افزایش وزن بیش از یک کیلوگرم در هفته به آنالیز از حیث خطر مسمومیت بارداری احتیاج دارد.

دکتر کریمی: اضافه وزن مجاز در دوران 9ماهه بارداری 12تا 12.5کیلوگرم است. پس برای خانم هایی که دچار اضافه وزن پیش از بارداری هستند، توصیه به کاهش وزن در دوران بارداری نمی کنیم. درنتیجه فقط به چنین فردی توصیه می کنیم حداقل مجاز اضافه وزن بارداری را حفظ کند. برای کسانی که با وزن طبیعی باردار می شوند نیز توصیه می کنیم مراقب اضافه وزن بیش ازحدشان باشند.

آیا بارداران به بهانه افزایش احتیاج جنین در حال رشد به غذای بیشتر احتیاج دارند و مجاز به پرخوری به ویژه در تعطیلات نوروز هستند؟

دکتر کریمی: احتیاجی که مادر به افزایش دریافت میزان کالری دارد در سه ماهه اول، روزی 85کیلوکالری است که تقریبا معادل دو تا بیسکویت ساقه طلایی یا دو تا سه قاشق برنج یا نصف لیوان شیر می گردد. پس خانم باردار نباید مقدار زیادی کالری مصرف کند. یک جنین در سه ماهه اول، وزن کمی دارد و احتیاج به دریافت کالری زیاد مادر ندارد. اضافه وزن بیش ازحد ممکن است با افزایش قند و فشارخون مادر همراه باشد که روی سلامت جنین تأثیر می گذارد و باعث سقط و افزایش احتمال عفونت هنگام زایمان گردد. در سه ماهه دوم، میزان کالری ای که مادر روزانه باید اضافه دریافت کند، حدود 260 کیلوکالری است که شامل یک کفگیر پلو یا یک لیوان شیر بیشتر یا یک عدد سیب بیشتر است. یعنی احتیاج به دریافت حجم بیشتری از مواد غذایی نیست. در سه ماه سوم، میزان کالری ای که مادر می تواند روزانه بیشتر مصرف کند، حدود 470 کالری است که معادل 10قاشق برنج، یک لیوان شیر بیشتر یا دو عدد میوه بیشتر است. به خصوص اضافه وزن زیاد در سه ماهه سوم، احتمال زایمان های سخت و زودرس و نیز ترمیم نشدن زخم ها و تولد نوزادانی با ریسک ابتلا به دیابت را به همراه می آورد. بی شک بارداران در تعطیلات نوروز باید از خوردن زیاد تنقلات و شیرینی جات خودداری نمایند. خوردن شیرینی و باقلوای زیاد باعث افزایش قند خون و خطرات ناشی از آن می گردد.

برنامه تغذیه ای خانم باردار بر اساس الگوی کلی تغذیه سالم برای دیگر افراد تعریف می گردد؟

دکتر بلاش: نوع تغذیه در بارداری بر سلامت مادر و جنین مؤثر است. توصیه ما مصرف سه وعده غذای اصلی و میان وعده های مناسب است که از غذای سالم و طبیعی، لبنیات، میوه ها و مغزها تشکیل شده باشد. از مصرف غذاهای شور و حاوی مواد نگهدارنده باید پرهیز گردد.

بارداران جدا از خطر ابتلا به کرونا در صورت مسافرت باید متوجه چه خطراتی باشند؟

دکتر بلاش: در بارداری طبیعی اگر فرد مسئله ای نداشته باشد (یعنی سابقه بیماری خاصی نداشته باشد) رفتن به سفر مشکل ایجاد نمی کند. حتی انجام سفر هوایی تا هفته 36 بارداری بلامانع است. در خصوص سفرهای زمینی هم توصیه می کنیم بارداران حتما از کمربند ایمنی استفاده نمایند و در فواصل یک تا یک و نیم ساعته حتما از خودرو پیاده شوند و پاهایشان را برای پیشگیری از ترومبوز حرکت دهند. خانم هایی که ریسک زایمان زودرس دارند (مثل حاملگی دو یا چند قلویی)، خانم هایی که جفت پایین دارند، دهانه رحم شان دوخته شده یا بیماری زمینه ای مثل فشارخون یا بیماری خود ایمنی دارند باید حداقل جابه جایی را داشته باشند و از مسافرت پرهیز نمایند. به علاوه یک سری از آسیب ها مثل زمین خوردن، ضرب دیدگی و تصادف نیز طی سفر احتمال دارد. در خصوص زمین خوردگی باید گفت بارداران به خاطر هورمون ها، استحکام کمربند شانه ای و لگنی شان کمتر می گردد و بیشتر در معرض پیچ خوردگی مچ پا هستند.

باردارانی که با روش های یاری باروری باردار شده اند، در تعطیلات نوروز باید چه مراقبت های بیشتری را رعایت نمایند؟

دکتر کریمی: تمام خانم های باردار (چه کسانی که به روش های یاری باروری و چه به طور طبیعی باردار شده اند، در هفته های انتها سال باید یک چکاپ پزشکی داشته باشند تا اگر مسئله ای وجود دارد پیش از تعطیلات رفع گردد. خانم هایی که با روش های یاری باروری مثل میکرواینجکشن یا آی وی اف باردار می شوند، تصور می نمایند اگر تحرک داشته باشند، ممکن است جنین شان سقط گردد، درحالی که این تصور اشتباه است. خانم های باردار طی تعطیلات هرگز نباید کارهای سنگین یا اقدامات خطرناک در خانه تکانی یا مهمان داری (به دلیل فشار کار زیاد و نیز خطر ابتلا به کرونا) انجام دهند.

خانم های باردار باید از روبوسی به شدت پرهیز و موازین بهداشتی را رعایت نمایند. به ویژه کسانی که از روش های یاری باروری استفاده نموده اند از هرگونه کار سخت و سنگین پرهیز نمایند اما کارهای شخصی شان را انجام دهند. حتما پیاده روی در روزهایی که هوا آلوده نیست، داشته باشند یا در منزل روزانه قدم بزنند.

خانم هایی که حین بارداری دچار خونریزی شده اند یا جفت سرراهی دارند باید با پزشک شان در خصوص میزان فعالیت و تحرک روزانه شان مشورت نمایند.

پونه شیرازی - دانش و سلامت / روزنامه خبرنگاران