فیلترنِت یا ملی سازی صنعت داده
به گزارش مجله بای بلاگ، کورد مهیر مأمور ارشد سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) در سال 2000 طی یادداشتی به تشریح و تجلیل از نقش سیا در تأسیس و تأمین اقتصادی مخفیانه رادیو اروپای آزاد به عنوان یکی از برجسته ترین ابتکارات ایالات متحده در پیروزی بر بلوک شرق در دوران جنگ سرد می پردازد.
او در آنالیز علل و عوامل زمینه ساز نفوذ عمیق این پروژه در کشورهای بلوک شرق و ایجاد نارضایتی های گسترده مردمی تصریح می کند از همان ابتدا نیز برای سیا معین بود که واکنش اتحاد جماهیر شوروی و آلمان شرقی به این پدیده نوظهور محکوم به شکست است؛ به دیگر سخن، این مأمور سابق سیا مدعی است زمانی که ایالات متحده در [دهه] 1950 به سرمایه گذاری بزرگ در زمینه توسعه زیرساخت ارتباطی (مخابره و تقویت فرکانس)، تأسیس دفاتر تحریریه خبر، تربیت نیروی رسانه ای و طراحی اصول برجسته سازی پدیده های اجتماعی پرداخت، کاملاً واضح و مبرهن بود که پاسخ حاکمیت متمرکز و غیرمنعطف کمونیسم به این اتفاق چیزی جز دست یازیدن به مداخلات مرسوم فیزیکی همچون: دستگیری، پرونده سازی، ترور و نظایر آن نیست؛ تو گویی برای مواجهه با پدیده ای که به صورت نمایی تکثیر می گردد، اصرار بر استفاده از حساب سرانگشتی داشته باشی. بدین ترتیب، در طول دهه 1950 میلادی، رادیو اروپای آزاد روزانه هزاران نفر را به جمع مشتاقان سرمایه داری می اضافه کرد، حال آنکه دولت های مرکزی بلوک شرق در خواب نوشین بامدادی خود روزانه یک شهروند را به جرم کار کردن برای این رسانه به صورت فیزیکی مورد بازپرسی قرار می دادند.
در آنالیز تاریخچه مواجهه کشورهای در حال توسعه با فناوری های نوظهور بویژه در زمینه ICT این منطق را می توان مشاهده کرد؛ هنگامی که اینترنت به عنوان یک موجود نوپدید روی میز تصمیم سازی قرار می گیرد، سودای تشکیل کمیته ها، کمیسیون ها و شوراها در سر پرورانده می گردد؛ غافل از اینکه در بهترین حالت، زمانی اولین خروجی کاغذبازی های پرطمطراق بدنه سیاستگذاری به ثمر می نشیند که درچشم برهم زدنی دنیای فناوری عرصه های بلاکچین، اقتصاد پلتفرمی و هزاران چیز دیگر را درنوردیده که بواقع مسلماً تراژدی شبکه ملی اطلاعات در ایران نیز از قاعده یادشده مستثنی نیست؛ شبکه ملی اطلاعات شاید مبهم ترین سیاستی باشد که در قبال فناوری های تحول آفرین ارتباطی و اطلاعاتی تا به حال اندیشیده شده است و مواجهه مردم با این عبارت سه کلمه ای به مثابه جایگزین اینترنت بین الملل نیز محصول همین ابهام فراگیر باشد؛ ابهام و سردرگمی بیش از هر چیز نه از حیث ماهیت بلکه، از نظر استراتژی و خط مشی کلان یک کشور برای ابراز وجود در مناسبات بین المللی. این پرسش که از شبکه ملی اطلاعات چه می خواهیم یا چه دغدغه ای ما را به اتخاذ چنین سیاستی رهنمون ساخته است(فلسفه وجودی)، مسلماً مقدم بر چیستی و چگونگی اجرای طرح است. شاید وقتش رسیده باشد که از هزارتوی درصدها عبور کنیم و بار دیگر به جای اندیشیدن درباره میزان تحقق که اساساً بحثی بی انتها است، به چرایی و منطق وجود این تحقق بپردازیم. اگر نقطه شروع جلسات سیاستی جهت معین حدود و ثغور شبکه ملی اطلاعات و راهبردهای اجرایی برای تحقق آن در کشور را سال 1395 قرار دهیم، با تصویب و ابلاغ سند طرح کلان و معماری در سال 1399، عملاً کشور یک بازه زمانی چهارساله را صرف قانونمند کردن پدیده ای نموده است که فهم ما از آن در بهترین حالت محصول چهار سال قبل است؛ چهار سال با تمام تحولات فناورانه و مالی آن که عملاً پیشنهادات سیاستی گذشته را در کسری از ثانیه بی اثر یا کم اثر می سازد.
در ماه های اخیر، بعضی دولت ها توانستند در تعامل با غول های فناوری(فیس بوک، گوگل و توئیتر) به توفیقاتی دست یابند. از معرفی رسمی نماینده قانونی فیس بوک در ترکیه گرفته تا اینکه گوگل پذیرفت در استرالیا تابع مدل درآمدی و دستورالعمل اجرایی نهاد تنظیم گر این کشور در زمینه انتشار اخبار بر بستر پلتفرم خود باشد. به راستی آیا مراد دستگاه حاکمیت کشور از معماری شبکه ملی اطلاعات حصول اهدافی از این دست بوده است؟ برقراری چنین تعاملاتی به خودی خود احتیاجمند نگارش اسناد بالادستی، نگاشت نهادی و بوروکراسی های عریض و طویل نیست.
به نظر می رسد مواجهه خلاق و فعال با شبکه ملی اطلاعات به عنوان یک مسأله عمومی چنانچه هدفگذاری خود را بر مفاهیمی چون استقلال و خودکفایی قرار دهد الزاماً از جهت فهم منطق لایه ها در حکمرانی فضای مجازی می گذرد. در غیر این صورت، هر چه به نگارش درآید چیزی جز سند آرزوهای دست نیافتنی نخواهد بود. برای مثال، دغدغه توسعه محتوای بومی با همه متعلقات خود(اعتلای فرهنگ، اشاعه زبان و...) با وجود آنچه می کند به طور همزمان با دغدغه داشتن پلتفرمی برای انتشار و اشاعه این محتوا، کیفیت و مزیت رقابتی در لایه سرویس و ظرفیت درون زا در لایه زیرساخت به صورت تودرتو گره می خورد؛ این چیزی است که مفهوم لایه ها یا رویکرد Modularity بیان می کند. همگرایی در عصر دیجیتال یعنی تئوری همه چیز؛ یعنی قورباغه(محتوا) نماوا(سرویس) را در اسنپ(سوپراپ،پلتفرم) با ترافیک نیم بها (زیرساخت) ببین، اگر در گذشته به سادگی تصور می شد که داشتن یک محتوای محبوب (مثلاً یک مجموعه نمایشی) یا نهایتاً یک شبکه تلویزیونی بر بستر ماهواره ها، پرچم و هویت ملی ما را با قدرت در عرصه افکار عمومی بین المللی نمایندگی می کند، امروزه می دانیم در زنجیره ارزش اینترنت پلتفرم ها به عنوان حلقه پیوند زیرساخت، سرویس و محتوا حرف اول را می زنند. بر این اساس، اگر بخواهیم سهم و نقش زبان و فرهنگ ایرانی که یک مقوله کاملاً محتوایی است را در فضای مجازی به میزان یک درصد ارتقا دهیم، به اکوسیستم بالغ و پویایی در زمینه پلتفرم های صوت و تصویر(VoD و UGC) احتیاج داریم که به صورت ارگانیک خارج از مرزهای این کشور به جست و جوی مخاطب بعضیزد؛ به دیگر سخن، برای تغییر دادن بازی در این عرصه پرشتاب، تنها قانونی که به یاری کشورها می آید، عبارت است از: Scale می کنم، پس هستم! یعنی، بودن در گرو رسیدن به مقیاس مخاطبان بیشتر است.
در حال حاضر شبکه ملی اطلاعات اسیر نوعی شرایط خودنابودگری پایدار شده است که بی شباهت به تراژدی همدارها نیست. تراژدی همدارها یک تئوری مالی است و موقعیتی را توضیح می دهد که در یک سیستم منابع مشترک (همدار) بین مصرف نمایندگانی وجود دارد که هر یک تنها با توجه به نفع شخصی خود عمل می نمایند و به صورت مستقل و بر خلاف منفعت عمومی کل مصرف نمایندگان، با فعالیت های جمعی خود این منابع را به اضمحلال سوق می دهند. نهادهای متعدد، کلیت واحد این سیاست را تکه تکه نموده و هریک خود را متولی تحقق بخشی از آن می دانند؛ این در حالی است که ملی کردن صنعت اینترنت بیش از آنکه شبیه حکایت پازل و قطعات جداگانه باشد، به اسباب بازی های لِگو می ماند. آجرهایی که نقش هر یک در ایجاد کلیت اثر به شکل تودرتو به یکدیگر گره خورده و ممزوج شده است. طرفه اینکه منفعت مالی بخش مهمی از اجزای سازنده این ساختمان در گرو مصرف ترافیک اینترنت بین الملل (بخوانید اینستاگرام) در کشور است،
در صورتی که در قسمت دیگری از اکوسیستم، عده ای برای دستیابی به یک درصد سهم بازار داخلی(فراوری ترافیک ملی) دست و پا می زنند. در چنین شرایطی، بهترین نقطه تعادل بازی در جایی قرار می گیرد که هرازگاهی سندی در زمینه الزامات تدوین و ابلاغ گردد و در پاسخ به آن نیز گزارشی درباره توسعه خطوط فیبر نوری و دکل های ارتباطی با N درصد ضریب تحقق، رسانه ای گردد. معادل هایی که می تواند به بی نهایت میل کند.در چنین شرایطی، کاهش 25 درصدی اینترنت زیرساخت نیز سوپاپ اطمینانی است که تداوم این چرخه را تضمین می کند. توزیع یارانه ای برای جبران هزینه های اجرایی و عملیاتی اپراتورها که عملاً با خنثی ماندن در برابر ترافیک بین الملل و داخل، مهر تأییدی بر شرایط حاکم بر روابط ذینفعان می زند.
ولی اگر اینگونه جزئیات فنی را کنار بگذاریم و شبکه ملی اطلاعات را در یک تعریف استاندارد دنیای به مثابه نوعی پارادایم اقتصاد سیاسی مبتنی بر ملی گرایی و حمایت گرایی در نظر بگیریم این بار بر بستر شبکه دنیای اینترنت و فضای مجازی چشم انداز تازه ای پیش رویمان گگردده می گردد. اکنون در جای جای دنیا می توانیم به سهولت مصادیقی از ملی گرایی دیجیتال بیابیم. موجودیت هایی که مرزهای ملی و منطقه ای خود را درنوردیده، ضمن کسب محبوبیت میان کاربران اقصی نقاط دنیا، پیروز به تغییر قواعد بازی حتی در زمین سیلیکون ولی شده اند. تیک تاک، ویچت، یاندکس، تلگرام و... توانستند با موضوع رقابت پذیری داخلی و بین المللی، تداوم در ایجاد مزیت های رقابتی و ارائه خدمات کاربردی، به طرز شگفت آوری در مناسبات سیاسی و مالی فضای مجازی امضای خود را بر جای گذارند. این روندهای ساختارشکن اما، هرگز به واسطه اتکای صِرف بر فیلترینگ، نگارش اسناد و فراوری قوانین، تشکیل شوراهای عالی و غیرعالی، تکه تکه کردن فضای مجازی (انطباق پذیری بالا به پایین) یا اختصاص یارانه های زیرساختی بی حساب و کتاب پا به عرصه وجود نگذاشته اند.
منبع: ایران آنلاینtour-malaysia.ir: تور مالزی ارزان قیمت، تور پنانگ، کوالالامپور، لنکاوی، تور لحظه آخری مالزی را همراه ما باشید.
bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا