واکاوی گفتگوی استراتژیک آمریکا و عراق - مجله بای بلاگ

به گزارش خبرنگاران، روز هفتم آوریل، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، طی یک نشست خبری از پیشنهاد جدید آمریکا به عراق خبر داد. پمپئو گفت که آمریکا و عراق در اواسط ماه ژوئن آینده، مذاکرات فراگیری درباره مسائل مختلف برگزار خواهند کرد.

وزیر امور خارجه آمریکا گفت: به عنوان نیروی خیر در کشور (عراق) و به عنوان نزدیک ترین دوست عراق، ایالات متحده به دولت عراق یک گفتگوی استراتژیک را پیشنهاد کرده که در اواسط ماه ژوئن برگزار خواهد شد. پمپئو، با بیان اینکه این گفتگو توسط دیوید هیل، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور سیاسی، هدایت خواهد شد، اضافه نمود همه مسائل استراتژیک میان بغداد و واشنگتن، از جمله آینده حضور نیرو های آمریکایی در عراق و حمایت از استقلال و حاکمیت این کشور، در برنامه مذاکرات راهبردی میان بغداد و واشنگتن وجود خواهد داشت.

عراق و آمریکا، جزئیات زیادی درباره برنامه و محور های گفتگوهای راهبردی شان منتشر نکرده اند. اما محافل تحلیلی رسانه ای و اندیشکده ای به طور گسترده درباره این گفتگو ها حدس کرده اند. بر اساس گزارش های رسانه ای، گفتگو های راهبردی عراق و آمریکا شامل مسائل نظامی، امنیتی، مالی، فرهنگی و سیاسی می شود.

بیشتر بخوانید:

عراق در آستانه ورشکستگی

تحولات مهم در عراق؛ نخست وزیر جدید دنبال چیست؟

آیا مصطفی کاظمی میان ایران و آمریکا واسطه می شود؟

آلا طالبانی، عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس عراق، اخیرا گفته است که عراق در این مذاکرات پنج مسئله را مطرح خواهد کرد که عبارتند از: هماهنگی نظامی و امنیتی، آینده حضور نیرو های آمریکا در عراق، تجهیز و آموزش ارتش عراقی و مسائل مالی و فرهنگی.

مذاکرات دو طرفه خواهد بود. به عبارت دیگر، عراق و آمریکا هر دو خواسته هایی در این مذاکرات خواهند داشت. با توجه به سکوت رسمی عراق و آمریکا درباره محور های مذاکرات، هنوز نمی توان به طور دقیق خواسته های دو طرف را مشخص کرد. با این حال، نگاهی به شرایط فعلی عراق، محور های کلی مذاکرات و اهمیت آن را نمایان می کند.

بحران مالی و خزانه خالی

عراق اخیرا شاهد انتقال قدرت از یک نخست وزیر مستعفی به یک نخست وزیر جدید بود. مصطفی کاظمی، که با حمایت اغلب گروه های سیاسی عراق روی کار آمد، در شرایطی زمام امور را به دست گرفت که عراق در حوزه های گوناگون با چالش ها و بحران های شدیدی روبرو است. این بحران ها چنان عمیق و کم سابقه هستند که برخی کارشناسان، احتمال فروپاشی ساختار دولت عراق را محتمل می دانند. کاهش شدید درآمد های عراق در اثر سقوط تاریخی قیمت های نفت، فقط یکی از این بحران هاست. مصطفی کاظمی، اخیرا طی یادداشتی که در چند روزنامه عراقی منتشر شد، به این بحران ها اشاره کرد و به همه گروه های سیاسی کشور درباره خطرناک بودن شرایط سیاسی، مالی، امنیتی و اجتماعی عراق هشدار داد. کاظمی گفته خزانه را تقریبا خالی از نخست وزیر قبلی تحویل گرفته است.

از این رو، دولت عراق از پرداخت حقوق کارمندان دولتی نیز عاجز است. روز جمعه، کاظمی برای حل این مشکل از عربستان کمک فوری مالی درخواست کرد. نخست وزیر جدید عراق، علی علاوی، وزیر دارایی این کشور، را به همراه یک نامه برای محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، روانه ریاض کرد تا کمک نقدی فوری بیاورد. کاظمی همچنین، درباره بحران مالی عراق، با مایک پمئپو تلفنی گفتگو کرد. دو طرف، درباره گفتگو های استراتژیک نیز رایزنی کردند، اما جزئیاتی از این گفتگو ها منتشر نشد.

گفتگو های استراتژیک به احتمال زیاد شامل مسئله وابستگی عراق به واردات گاز و برق از ایران خواهد بود. عراق بار ها از آمریکا در این خصوص معافیت تحریمی خواسته است و آمریکا نیز از روی اجبار و اکراه معافیت هایی برای عراق صادر کرده است. آمریکا مایل است که عراق، واردات گاز و برق از ایران را قطع کند و نیازهای اش را از سایر کشور ها نظیر عربستان وارد کند.

در چنین شرایطی موعد گفتگو های راهبردی آمریکا و عراق روز به روز نزدیک می شود. عراق در حالی که از پرداخت حقوق کارمندانش ناتوان است، حدود سه هفته دیگر قرار است با آمریکا وارد مذاکرات راهبردی شود.

مصطفی کاظمی که هدایت مذاکرات استراتژیک را به عهده خواهد داشت، به نزدیکی به آمریکا متهم است.

بازتنظیم نهاد های نظامی و امنیتی

اما بحران مالی، تنها مسئله ای نیست که ممکن است موضع مذاکراتی کاظمی را تضعیف کند. در یک ماه گذشته، حملات داعش به نیرو های امنیتی شدت گرفته و این گروه تروریستی از حالت تدافعی به حالت تهاجمی منتقل شده است. این امر، علاوه زیر سوال بردن درخواست برخی محافل عراق برای اخراج نیرو های آمریکایی از این کشور، می تواند به عاملی برای تداوم حضور این نیرو ها تبدیل شود. ممکن است آمریکا با استناد به حملات روزافزون داعش معاهده ای با دولت کاظمی در خصوص ابقای طولانی مدت این نیرو ها امضا کند. تسلیحات و تجهیزات آمریکایی ارتش عراق نیز دلیل دیگری برای امضای چنین معاهده ای است. آمریکا در قالب ائتلاف بین المللی ضدداعش، که حدودا هشت هزار نیرو در عراق دارد، به نیرو های عراقی آموزش می دهد.

افزون بر این، کاظمی دنبال بازتنظیم و ساماندهی نهاد های امنیتی و نظامی است. بنابراین، آمریکا ممکن است با هدف مشارکت در ساماندهی نهاد های امنیتی و نظامی عراق تداوم حضور نیروهای اش در این کشور را ضروری تر ببیند. آمریکا در پی کمک به بازسازی نیرو های نظامی عراق است تا در بلند مدت روابط محکمی میان ارتش آمریکا و ارتش عراق ایجاد کند.

در حال حاضر، یکی از مسائل مهمی که کاظمی آن را دنبال می کند، منحصر کردن سلاح در دست دولت است. منظور از این عبارت، مقابله با گروه های شبه نظامی است که زیرنظر نهاد های رسمی عراق فعالیت نمی کنند یا از نهاد های رسمی حرف شنوی ندارند. این گروه ها، که بسکمک از آن ها نزدیک به ایران قلمداد می شوند، مایه نگرانی آمریکا در عراق هستند و به انجام حملاتی علیه نیرو های آمریکایی متهم شده اند. گفتگوی استراتژیک عراق و آمریکا، پس از آن اعلام شد که حملات منتسب به این گروه ها تشدید شد. از این رو، به اعتقاد برخی ناظران، آمریکا در گفتگو های آینده با عراق به مقابله با این گروه ها اشاره خواهد کرد.

آمریکا یک بار در سال 2011 بدون تنظیم اصولی روابط با عراق از این کشور خارج شد. بعد از آن، محافل سیاسی آمریکا بار ها بر اشتباه بودن این تصمیم تاکید کردند. حالا، نمی خواهند اشتباه مشابهی مرتکب شوند. دولت آمریکا، در عین تمایل به کاهش حضور نیرو های نظامی اش در عراق، دنبال طراحی چارچوبی پایدار برای تضمین روابط با عراق است. از همین رو، ایده گفتگو های استراتژیک را مطرح کرده است. تا به حال، نفوذ آمریکا در بغداد، به حضور نظامی موثرش در عراق بستگی داشته است. وقتی حضور نظامی کمرنگ شود، نفوذ سیاسی آمریکا نیز به تبع آن کمرنگ می شود. عقب نشینی آمریکا از عراق در سال 2011، این امر را نشان داد. حالا آمریکا دنبال طراحی سازوکاری است که در عین کاهش تدریجی نیرو های نظامی اش در عراق، نفوذش در این کشور حفظ شود. گفتگو های استراتژیک آینده به همین دلیل انجام می شود.

adeliasafar.com: سفرهای ادلیا: ارزانترین تورهای مسافرتی اروپایی، آسیایی و کانادا را از ما بخواهید.

dorezamin.com: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!