13 خاصیت بی نظیر وانیل برای سلامتی (و 6 جایگزین آن) - مجله بای بلاگ

وانیل چیست؟

این ادویه از غلاف های ارکیده های خاصی به نام وانیلا پلانیفولیا (Vanilla planifolia) استخراج می گردد. اندازه غلاف ها از 5 تا 22 سانتی متر متغیر است و هر چقدر بزرگ تر می شوند، کیفیت بالاتری دارند. این غلاف ها باید در زمان مناسب و بادقت چیده شوند که هم از رسیدن آن ها اطمینان حاصل گردد و هم پاره نشوند.

در حال حاضر، ماداگاسکار حدود 75 درصد وانیل دنیا را فراوری می نماید. این ادویه و طعم دهنده در چین، اندونزی، پاپوآ گینه نو و مکزیک هم فراوری می گردد و به شکل های مختلف مثل غلاف، پودر، وانیل شکری و وانیل مایع مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص وانیل

مهم ترین فواید وانیل عبارتند از:

1. سرشار از وانیلین است

وانیلین یک ترکیب گیاهی فنلی است که در لوبیا و عصاره وانیل یافت می گردد و مهم ترین جزء این ادویه است که مورد آنالیز قرار گرفته است. وانیلین سنتتیک در آزمایشگاه های چین، فرانسه و ایالات متحده فراوری می گردد. وانیلین را می توان از غذاهای دیگر مانند روغن سبوس برنج و روغن میخک هم تهیه کرد. تحقیقات نشان می دهد که وانیلین خواص زیادی برای سلامتی دارد، از جمله:

• خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. وانیلین دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی است، اگرچه این اثرات فقط در لوله آزمایش و روی حیوانات مورد مطالعه قرار گرفته اند.
• ضدسرطان است. برخی شواهد نشان می دهد که وانیلین ممکن است خواص ضدسرطانی داشته باشد، اما این تحقیقات محدود به مطالعات سلولی و حیوانی است.
• ضدالتهاب است. مطالعات اجرا شده در لوله آزمایش و مطالعات حیوانی نشان می دهند که وانیلین اثرات ضدالتهابی دارد.
• از اعصاب محافظت می نماید. بر اساس مطالعات اجرا شده روی جوندگان، وانیلین ممکن است برای سلامت مغز مفید باشد و از بروز بیماری های نورودژنراتیو پیشگیری کند.

اگرچه این یافته ها امیدوارنماینده هستند، اما معین نیست که وانیلین چگونه بر سلامت انسان تأثیر می گذارد. به علاوه، این مطالعات از دوزهای بالای وانیلین استفاده نموده اند که از مقادیری که معمولاً انسان مصرف می نماید، بیشتر است. بنابراین، معین نیست که مصرف آن در مقادیر معمول، فواید قابل توجهی را به همراه دارد یا خیر.

گفتنی است که علیرغم کاهش فراوری ارکیده وانیلا پلانیفولیا تقاضا برای خرید وانیل طبیعی به شدت افزایش یافته است. این موضوع باعث شده است که قیمت وانیل رشد نجومی داشته باشد. در حالی که عصاره طبیعی وانیل از صدها ترکیب از جمله وانیلین تشکیل شده است، نوع سنتتیک آن فقط حاوی وانیلین است. به همین خاطر، وانیل سنتتیک به احتمال زیاد اثرات سلامتی متفاوتی نسبت به محصولات طبیعی دارد.

2. اثرات آنتی اکسیدانی دارد

برخی از ترکیبات وانیل دارای اثرات آنتی اکسیدانی هستند، به این معنی که از آسیب سلولی جلوگیری می نمایند. در یک مطالعه که در لوله آزمایش انجام شد، اسید وانیلیک و به ویژه وانیلین موجود در این ادویه توانستند از سلول های مغز در برابر استرس اکسیداتیو محافظت نمایند. در یک مطالعه حیوانی هم وانیلین مانع آسیب کبدی شد.

اگرچه وانیل حاوی موادی است که ممکن است خواص آنتی اکسیدانی داشته باشند، هنوز معین نیست که آیا مصرف مقادیر معمول این طعم دهنده برای انسان چنین خواصی دارد یا خیر.

3. خواص ضدالتهابی دارد

التهاب یک بخش ضروری از پاسخ ایمنی محسوب می گردد، اما التهاب مزمن برای سلامتی مضر بوده و با افزایش خطر بیماری های مزمن مرتبط است. رژیم غذایی سرشار از غذاها و نوشیدنی های غنی از ترکیبات ضدالتهاب می تواند نشانگرهای التهابی را در بدن کاهش دهد و سلامت عمومی را بهبود بخشد.

قرن ها است که از وانیل برای کاهش التهاب در بدن استفاده می گردد. وانیلین بخش مهمی از این ادویه است که می تواند به کاهش التهاب کبد و کاهش علائم آرتریت (بیماری های مفصلی)، نقرس و سایر بیماری های التهابی یاری کند.

یک مطالعه روی موش هایی که رژیم غذایی پرچرب داشتند، نشان داد که چگونه مکمل های وانیلین خوراکی می توانند نشانگرهای التهابی مانند اینترلوکین-6 (IL-6) و فاکتور نکروز تومور آلفا (TNF-α) را در خون و بافت کبد کاهش دهند. در یک مطالعه حیوانی دیگر هم درمان خوراکی با دوزهای مختلف وانیلین التهاب پوست ناشی از پسوریازیس را تسکین داد.

سایر مطالعات اجرا شده در لوله آزمایش یا روی جوندگان هم نشان داده اند که وانیلین از آسیب سلولی مرتبط با التهاب جلوگیری می نماید. با این حال، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این ادویه بتواند در انسان نشانگرهای التهابی را کاهش دهد یا از سلول ها در برابر آسیب های ناشی از التهاب محافظت کند.

4. برای سلامت مغز مفید است

تحقیقات نشان می دهد که برخی از ترکیبات موجود در وانیل، از جمله وانیلین و اسید وانیلیک، از سلامت مغز و سیستم عصبی حمایت می نمایند. به عنوان مثال، یک مطالعه اثرات اسید وانیلیک را در بین موش هایی که به آن ها یک نوروتوکسین (ماده ای که می تواند به سیستم عصبی آسیب برساند) تزریق شده بود، آنالیز کرد. نتایج این تحقیق نشان داد که تزریق اسید وانیلیک از التهاب سلول های عصبی جلوگیری می نماید و نشانگرهای مرتبط با بیماری آلزایمر و اختلال حافظه ناشی از نوروتوکسین را کاهش می دهد.

سایر مطالعات چنین اثراتی را برای وانیلین نشان داده اند. با این حال، هیچ مدرکی مبنی بر اینکه رژیم غذایی سرشار از وانیل بتواند در انسان باعث بهبود سلامت مغز یا کاهش خطر زوال شناختی گردد، وجود ندارد.

5. به کاهش مصرف قند یاری می نماید

استفاده از عصاره یا پودر این ادویه در غذاها و نوشیدنی ها می تواند باعث کاهش مصرف قند و شکر گردد. یک مطالعه روی 129 بزرگسال جوان نشان داد که افزودن رایحه وانیل به نوشیدنی های شیرین درک افراد را از طعم شیرین افزایش می دهد. علاوه بر این، در یک تحقیق روی 112 کودک افزودن وانیل به دسرهای حاوی شیر در 80 درصد شرکت نمایندگان باعث افزایش علاقه به گزینه های کم قند شد.

با توجه به اینکه وانیل در مقایسه با قند کالری و کربوهیدرات کمتری دارد، می توان از آن برای کاهش مصرف قند استفاده کرد. استفاده از این ادویه به عنوان جایگزین قند می تواند قند خون را کاهش دهد و به شما یاری کند که سبک زندگی سالم تری داشته باشید.

6. به التیام زخم ها یاری می نماید

همان طور که گفته شد، این ادویه سرشار از آنتی اکسیدان است. بنابراین، می تواند از تجزیه سلول ها و بافت های بدن جلوگیری نموده و به رشد طبیعی آن ها یاری کند. علاوه بر این، به دلیل داشتن خاصیت ضدباکتریایی از سیستم ایمنی بدن محافظت می نماید و استرس وارد شده بر بدن را کاهش می دهد. درنتیجه، استفاده از آن باعث می گردد بیماری ها و زخم ها سریع تر بهبود یابند.

7. سلامت قلب را بهبود می بخشد

تحقیقات در خصوص تأثیر وانیل روی قلب و عروق نشان می دهد که این ادویه و به ویژه وانیلین موجود در آن، می تواند سطح کلسترول را کاهش دهد. این اثر برای افرادی که در معرض خطر حمله قلبی و سکته مغزی قرار دارند بسیار مهم است، چون کاهش کلسترول از تصلب شرایین، التهاب عروق و لخته شدن خون جلوگیری می نماید.

8. در مراقبت از مو مؤثر است

این ادویه به دلیل تأثیرات فراوانی که روی مو و پوست دارد، اغلب برای فراوری محصولات بهداشتی و آرایشی استفاده می گردد. اگر از ریزش مو رنج می برید، استفاده از روغن وانیل در ترکیب با یک نوع روغن حامل می تواند به طور قابل توجهی خون رسانی به پوست سر را افزایش دهد. درنتیجه، باعث تقویت مو و بهبود رشد آن می گردد.

9. از آکنه جلوگیری می نماید

از بین بردن آکنه اغلب سخت و خسته نماینده است. تحقیقات در خصوص خواص وانیل برای پوست صورت نشان می دهد که این ادویه به دلیل داشتن خواص ضدباکتریایی گزینه مناسبی برای رفع آکنه محسوب می گردد. چراکه عفونت زمینه ای را از بین می برد و فرایند بهبودی پوست را تسریع می نماید. حتی می تواند جای زخم های ناشی از آکنه را هم کاهش دهد.

10. اضطراب را کاهش می دهد

اگرچه برخی از مردم نسبت به رایحه درمانی دید خوبی ندارند و به اثرات آن با شک و تردید نگاه می نمایند، اما بسیاری از درمان های خانگی به وسیله حس بویایی باعث رفع مسائل جسمی و روحی می شوند.

بوی وانیل به طور مستقیم بر مغز تأثیر می گذارد و باعث آرامش می گردد. بنابراین، این ماده می تواند یکی از برترین و در دسترس ترین درمان ها برای کاهش اضطراب و استرس مزمن باشد. این روزها، در بسیاری از نقاط دنیا از خواص چای وانیل برای کاهش استرس استفاده می گردد.

11. به کاهش وزن یاری می نماید

برخی از محققان بر این باورند که بین وانیل و لاغری ارتباط وجود دارد و این ماده به دلیل تاثیری که روی کاهش اشتها دارد، به کاهش وزن یاری می نماید. تحقیقات نشان می دهد که این ادویه باعث کاهش سطح کلسترول می گردد، متابولیسم بدن را بهبود می بخشد و به شما در رسیدن به وزن دلخواه تان یاری می نماید.

12. مسائل تنفسی را درمان می نماید

وقتی سرفه می کنید یا به سرماخوردگی و عفونت تنفسی مبتلا می شوید، هر نوع ماده ضددرد یا ضدالتهابی می تواند مفید باشد. ترکیب عصاره وانیل با آب گرم می تواند سطح داخلی گلو را بپوشاند و باعث بی حسی آن گردد. علاوه بر این، خواص ضد باکتریایی این ماده به از بین بردن عفونت یا بیماری زمینه ای یاری می نماید و در عین حال سرفه و گلودرد را کاهش می دهد.

13. هضم را بهبود می بخشد

در طول تاریخ از این ادویه برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش استفاده شده است. بوی این گیاه حالت تهوع را رفع می نماید و نوشیدن چای وانیل می تواند التهاب روده را تسکین دهد و از استفراغ، اسهال و ناراحتی معده جلوگیری کند.

عوارض وانیل

مصرف خوراکی این ادویه در مقادیری که معمولاً در غذاها وجود دارد، بی خطر است. با این حال، برخی از افراد به آن حساسیت دارند. بعلاوه ممکن است باعث سردرد و مسائل خواب (بی خوابی) گردد. تماس وانیل با پوست در برخی از افراد به تورم و التهاب منجر می گردد.

زنان باردار و شیرده می توانند از این ادویه به اندازه کم در غذاها استفاده نمایند، اما معین نیست که مصرف آن در مقادیر زیاد به عنوان دارو بی خطر است یا خیر.

جایگزین های وانیل

این ادویه یکی از پرکاربردترین موادی است که در آشپزی و شیرینی پزی، به خصوص تهیه کیک و دسر، استفاده می گردد. با این حال، در صورت در دسترس نبودن می توان آن را با مواد زیر جایگزین کرد:

1. عصاره های طعم دار: یکی از رایج ترین عصاره هایی که مردم در پخت و پز استفاده می نمایند، اسانس یا عصاره خوراکی بادام است. علاوه بر این، می توانید از عصاره پرتقال، نعنا، قهوه و… هم بهره ببرید.
2. پوست رنده شده میوه: یکی از در دسترس ترین موادی که جایگزین وانیل در کیک و سایر غذاها می گردد، پوست یا آب میوه ها است (مثل لیموترش، پرتقال و گریپ فروت).
3. شربت افرا: کالری شربت افرا (Maple syrup) بیشتر از وانیل است، اما می تواند جایگزین آن گردد.
4. عسل: عسل ماده دیگری است که می توان به راحتی آن را جایگزین این ادویه کرد. با این حال، عسل بسیار شیرین است و ممکن است لازم باشد میزان شکر یا سایر شیرین نماینده های موجود در رسپی را کمی کاهش دهید.
5. سایر ادویه ها: اگر دلیل استفاده از این ادویه صرفاً از بین بردن بوی تخم مرغ است و احتیاج نیست که طعم آن را احساس کنید، می توانید به جای آن از دارچین، هل یا جوز هندی بهره ببرید.
6. پودر قهوه: برای تهیه کیک ها و مافین هایی که طعم شکلات دارند، قهوه یک جایگزین عالی محسوب می گردد.

کلام پایانی

مطالعاتی که در لوله آزمایش یا روی حیوانات اجرا شده اند، نشان می دهند که برخی از ترکیبات موجود در وانیل دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی هستند و از مغز و سیستم عصبی محافظت می نمایند. با این حال، تا به امروز، معین نشده است که آیا این فواید برای انسان که وانیل را در مقادیر معمولی مصرف می نماید، صادق است یا خیر. صرف نظر از این موضوع، استفاده از این ادویه می تواند درک شما را از طعم شیرین افزایش داده و به کاهش مصرف قند و شکر یاری کند.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه رفع مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منابع: healthline, organicfacts, webmd, food.ndtv